15 yaşını tamamlamış ancak 18 yaşını tamamlamamış kişiye GENÇ İŞÇİ denir
- 14 yaşını bitirmiş, 15 yaşını doldurmamış ve ilköğretimini tamamlamış kişiye ÇOCUK İŞÇİ denir
- Çocukların gelişmelerine veya sağlık ve güvenliklerine zararlı etki ihtimali olmayan, okula devamını, mesleki eğitimini veya yetkili merciler tarafından onaylanmış eğitim programına katılımını ve bu tür faaliyetlerden yararlanmasını engellemeyen işlere HAFİF İŞ denir
- Düşme ve yaralanma riski olabilecek şekilde çalışmayı gerektirecek işlerde çocuklar çalıştırılamazlar
- Yük taşıma ve istifleme işlerinde çocuklar çalıştırılamazlar
- Ahlaki, bedensel ve zihinsel gelişmelere engel olacak işlerde çocuklar çalıştırılamazlar
- Sanayiden sayılan işlerde 18 yaş altındakiler gece vardiyalarında çalıştırılamazlar
- Maden ocakları ile kablo döşemesi, kanalizasyon ve tünel inşaatı gibi yer altında veya su altında çalışacak işlerde çocuklar çalıştırılamazlar
- Bir sonraki vardiyaya tertipli bir ortam bırakmak üzere vardiya sonunda kurulacak olan hazırlama temizleme ekibinde çocuklar yer alamaz
- Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarından mezun olan meslek sahibi ise ve Sağlığı, güvenliği ve ahlakının tam olarak güvenceye alınması durumunda yasak uygulanmaz
- Sağlık Kuralları Bakımından Günde ancak 7,5 saat veya daha az çalışılması gereken işler Hakkında Yönetmelik kapsamında yer alan işlerde çalışamazlar
- Alkol, sigara ve bağımlılığa yol açan maddelerin üretimi ve toptan satış işlerinde çalışamazlar
- Parlayıcı, patlayıcı, zararlı ve tehlikeli maddelerin toptan ve perakende satış işleri ile bu gibi maddelerin imali,işlenmesi, depolanması işleri ve bu maddelere maruz kalma ihtimali bulunan her türlü işlerde çocuklar çalıştırılamazlar
- Gürültü ve/veya vibrasyonun yüksek olduğu ortamlarda yapılan işlerde çalıştırılamazlar
- Aşırı sıcak ve soğuk ortamda çalışma gerektiren işler ile sağlığa zararlı ve meslek hastalığına yol açan maddeler ile yapılan işlerde çalıştırılamazlar
- Radyoaktif maddelere ve zararlı ışınlara maruz kalınması ihtimali olan işlerde çalıştırılamazlar
- Hareketli makineler kullanılarak (müteharrik) yapılan işlerde çalıştırılamazlar
- Fazla dikkat isteyen ve aralıksız ayakta durmayı gerektiren işlerde çalıştırılamazlar
- Parça başı ve prim sistemi ile ücret ödenen işlerde çalıştırılamazlar
- Para taşıma ve tahsilat işlerinde çalıştırılamazlar
- İş bitiminde evine veya ailesinin yanına dönmesine olanak sağlamayan işlerde (eğitim amaçlı işler hariç) çalıştırılamazlar
- Meslek eğitim programı gereği staj nedeni ile yapılan çalışmalar hariç, güzellik salonlarında yapılan yüz, vücut bakımı ve estetiği, epilasyon ve masaj işlerinde çalıştırılamazlar
- Açık bir şekilde veya uzman hekim raporu ile fiziki ve psikolojik yeterliliklerinin üzerinde olan işlerde çalıştırılamazlar
- Toksik, kanserojen, nesil takip eden genler zararlı veya doğmamış çocuğa zararlı veya herhangi bir şekilde insan sağlığını etkileyen zararlı maddelerle ilgili işlerde çalıştırılamazlar
- Eğitim, deney eksikliği güvenlik konusunda dikkat eksikliğine bağlı olarak gençlerin maruz kalabileceği kaçınılması veya fark edilmesi mümkün olmadığına inanılan iş kazası riski taşıyan işlerde çalıştırılamazlar
- Çocuklar çoğunlukla tarım sektöründe çalıştırılmaktadır
- Temel eğitimini tamamlamış ve okula gitmeyen çocukların çalışma saatleri günde 7 ve haftada 35 saatten fazla olamaz
- 15 yaşını tamamlamış çocuklar için çalışma süresi günde 8 ve haftada 40 saate kadar arttırılabilir
- Çocuk ve genç işçilerin günlük çalışma süreleri 24 saatlik zaman diliminde kesintisiz 14 saat dinlenme süresi dikkate alınarak uygulanır
- Okula devam eden çocukların eğitim dönemindeki çalışma süreleri, eğitim saatleri dışında olmak üzere günde 2 saat ve haftada 10 saat olabilir
- 2 saatten fazla 4 saatten az süren işlerde ara dinlenmesi 30 dakikadır
- 4 saatten 7,5 saate kadar olan işlerde çalışma süresinin ortasında 1 saat ara dinlenmesi verilmesi zorunludur
- İşverenin vermesi gereken eğitimlerde geçen süreler işverenin işyeri dışında gönderidiği kurslar ve toplantılarda geçen süreler ile yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenen mesleki eğitim programlarında geçen süreler çalışma süresinden sayılır.
- Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından çalışan çocuk ve gençler ile ilgili olarak düzenlenen konferans, kongre, komisyon ve benzeri toplantılara temsilci olarak katılmaları nedeniyle işlerine devam edemedikleri süreler çalışma süresinden sayılır.
- Çocuk ve genç işçilerin hafta tatili izinleri kesintisiz 40 saatten az olamaz
- Çocukların hafta tatili ücreti bir şey karşılığı olmaksızın ödenir
- Çocuk ve genç işçiler ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılamaz ve ayrıca bugünlere ilişkin ücretler bir iş karşılığı olmaksızın ödenir
- Çocuk ve genç işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz
- Çocukların yıllık ücretli izninin kesintisiz kullandırılması esastır
- Yararına olduğu durumlarda çocuk ve genç işçinin isteği üzerine en fazla ikiye bölünerek bu izin kullandırılabilir
- Okula veya eğitime devam eden çocuk ve genç işçilere yıllık ücretli izinleri okulların tatil olduğu, kursa ve diğer eğitim programlarına devam edilmediği dönemlerde verilir
- Çocuklara karşı işlenmiş suçlardan hüküm giyen veya yüz kızartıcı suçlardan hüküm giymiş olan işveren ve işveren vekilleri çocuk ve genç işçi çalıştıramaz
- İşverenler çocuk ve genç işçinin velisi veya vasisine, çocuk ve genç işçinin çalıştırılacağı iş, karşılaşabileceği riskler ve alınan önlemler hakkında bilgi verir
- İşverenler okula devem eden çocuk ve genç işçiden çalıştırmaya başlamadan önce, öğrenci olduğuna dair belge ister. Bu belgeyi özlük dosyasında muhafaza eder.
- İşverenler, çocuk ve genç işçinin velisi veya vasisi ile yazılı iş sözleşmesi yapmak zorundadır.