ARSENİK: Akut zehirlenmelerde hızlı elektrolik bozukluğu nedeniyle baş ağrısı, dalgınlık, bilinç kaybı, konvülsiyon, kas zayıflığı oluşur. Kronik maruziyette, uyuşukluk, titreme,periferik nöropati (black-foot hastalığı), anemi, hiperkeratoz, akciğer kanseri, lösemi, konjenital malformasyonlar, kardiyak ve periferik damar hastalıkları görülebilir.
KURŞUN: Genellikle solunum, cilt ve GİS yoluyla vücuda girer. Günde 0,6 mg. dan fazla alınırsa birikim görülebilir. Dolaşıma karışan kurşunun %90 dan fazlası eritrositlerle organlara taşınır.Kurşun Ensefalopatisi ve motor nöropati görülür. Atrofi ile giden distal güçsüzlük tablosu ayaklarda da görülebilir. Bu yüzden motor nöron hastalığı ile karışabilir. Gingival sınırda MAVİ ÇİZGİLENME olabilir. En çok sağ el ve radial sinir felci şeklinde motor bulgular görülebilir.Beyin ödemi geliştirebilir, baş ağrısı, bilinç bulanıklığı, konvülsiyon ve koma tablosu ile ölümle sonuçlanabilir.
CİVA:Oda ısısında buharlaşır, MAK 0,1 mg/m3 tür. Civa buharına maruz kalmakla koroziv bronşit ve pnömoni gelişebilir.Anemi ve Lökopeni yapar. TREMOR, aşırı sinirlilik, unutkanlık gibi davranış bozuklukları oluşabilir. Kronik maruziyet MERKÜRİALİZM olarak tanımlanır, Tremor, tiroid büyümesi, taşikardi,gingivit, motor hareket bozukluğu, depresyon, delirium gibi tablolar oluşabilir. METİL CİVA en toksik formudur.
MANGANEZ: Madencilerde, dökümcülerde, pil üretimi yapan yerlerde çalışan işçilerde manganez toksikasyonu görülebilir. Uzun süre solunum ile alınması NÖROTOKSİSİTEye neden olabilir. Kognitif bozukluklar, distonu, parkinsonizm,retropulsiyon gelişir.
TOLUEN: Boya ve yapışkanlar için çözücü bir maddedir. Maruz kalmada santral nörolojik belirtiler hakimdir. Bellek ve dikkat bozukluğu, davranış değişiklikleri, Kraniyal MR de serebral atrofi, beyaz cevherde yaygın anormalilkler görülebilir.
KARBONDİSÜLFİD: Merkezi ve periferik sinir sisteminde miyelin tabakasında ve aksonlarda değişme, akut zehirlenmelerde tipik MSS belirtileri, eksitasyon, öfori, ajitasyon gözlenir. Sub akut vakalarda depresif durum, endişe hali, intihara teşebbüs olabilir. Kronik maruziyette baş ağrısı çok sık görülür, Tipik parkinson belirtileri oluşur. B vitamini metabolizmasında inhibisyon gelişir.
AKRİLAMİD: Yerel deri irritasyonuna ve kilo kaybına yol açabilir. Akut maruziyette YÖN KAVRAMI BOZUKLUĞU, bellek yitimi, Kronik maruziyette Sersemlik, duygusal değişiklikler, uyku bozukluğu görülmektedir.
ORGANOFOSFATLAR: Pestisit, herbisit olarak ve petrol katkı maddesi olarak kullanılır. Deri, solunum ve GİS yolu ile alınır. Asetil kolin esterazı inhibe ederek santral ve nöromuskuler kolinerjik semptomlara neden olur. Konvülsiyon ve komaya kadar varan tablolar oluşabilir. Ölüm solunum ve kalp yetmezliği sonucu olur. Uzun süreli az miktardaki maruziyetlerde Distal aksonal Pölonöropati oluşur. Spesifik tedavisi yoktur.
KROM: Doğada Demir filizlerinde karışık olarak bulunur. Yükümlülük süresi 1 yıldır. Kanserojen olarak kabul edilir.
NİKEL: Özel çelik yapımında kullanılır. Kanserojendir. MAK 0,5 mg/m3 tür. En zararlı formu Nikel karbonil dir. Renksiz, kokusuz, uçucu ve yanıcıdır.
DEMİR: En sık çelik üretiminde kullanılır. Fazla solunması METAL DUMANI HUMMASINA neden olur. Kronik maruziyette SİDEROZİS, SİLİKOSİDEROZİS, HEMOKROMATOZİS yapar.
BAKIR: Vücutta bazı enzimlerin yapısına girer. Bakır oksit için MAK 0,1 mg/m3 tür.Bakır tozları için MAK 1 gr/m3 tür. Kronik Bakır Zehirlenmesi OLMAZ.
ÇİNKO: Zehirli değildir, ancak kronik maruziyetlerde Bulantı, kusma ve Kramplar oluşabilir. Çinko Dumanı Humması yapabilir.
ALÜMİNYUM: Hafif metaldır. Çözünen tuzları tıpta antiseptik olarak, çözünmeyen tuzları antiasit ve antidiyareik olarak kullanılır. SHAVER endüstriyel bir hastalıktır. 2000 C derece ısıtılan Boksit ten çıkan silis partiküllerinden ileri gelir. SPONTAN PNÖMOTORAKS yapabilir. Akciğerlerde fibrozis ve kistik görünüm oluşur.
BENZEN: MAK 20 ppm= 65 mg/m3, Aromatik hidrokarbonların tümü NARKOTİK ETKİ gösterir. Deri ve mukozalarda kanama olabilir, APLASTİK ANEMİ Yapar. İdrar Açık Kahve rengidir, Hava ile temasla KOYU KAHVE RENGİ ne döner.
N-HEKZAN: Suda erimez, renksiz sıvıdır,Benzinde %10 oranında oktan yükseltici olarak kullanılır. Boya, ayakkabı, deri, yapıştırıcılarda vs. kullanılır. Bilateral POLİNÖROPATİ yapar.
<
p style=”text-align: justify;”>Klor, Azot ve Fosgen Akciğer Ödemine yol açarak etkili olan gazlardandır.
Hardal ve Azotlu hardal deride eritem ve kabarcıklara yol açarak etkili olurlar.
PNÖMOKONYOZA NEDEN OLANLAR: SİLİKOZİS (Silikat tozu ile), TALKOZİS (Talk tozu ile), ANTRAKOZİS (Kömür tozu ile), BERİLİOZİS (Berilyum tozu ile), BİSİNOZİS (Pamuk tozu ile), STANNOZİS (Kalay tozu ile), BAGAZOSİZ (Şeker Kamışı Tozu ile), ASBESTOZİS (Asbest tozu ile) oluşurlar.
SİSTEMİK ZEHİRLENMELERE NEDEN OLAN TOZLAR: Kurşun, Kadmiyum, Çinko
Uranyum, Toryum, Zirkonyum ve Seryum gibi Radyoaktif Maddeler İYONİZAN RADYASYON yayarak insanlara zarar verirler.
<
p style=”text-align: justify;”>ASBEST: Mezotelyoma, akciğer kanseri ve fibrotik değişikliklere sebep olabilir. GİS ve GÜS de kanserler de yapabilir.
Alkoller; Optik Nöropati yaparlar