TOZLAR: Genellikle 300 mikronun altında katı taneler için kullanılan genel bir sözcük olup daima hava veya başka bir gaz ile karışım halindedir.
1.Solunabilir: 0- 5 mikron, kristal ya da amorf toz ya da çapı 3 mikrondan küçük ve uzunluğu çapın 3 katı olan ipliksi tozlar.
- Fibrojenik: Solunumla akciğerlere birikir ve dokusal değişim sonucu fonksiyonel bozukluk oluşur
- Kanserojen tozlar
- Toksik Tozlar
- Radyoaktif Tozlar
- İnert Tozlar: Fonksiyonel bozukluk yapmaz
- Allerji yapan tozlar
TOZLA MÜCADELEDE; Toz yoğunluğunu ESD ‘nin altında tutmak esastır. Kişisel koruyucu olarak kullanılan toz maskesinin toz süzme özelliğinin tam olarak belirtilmiş olması, yüze tam uygunluğunun ve düzenli bakımının sağlanması şartı ile; bir vardiya da toplam 1 saati geçmeyen süre ile, tozlu çalışmalarda mekanik tozla mücadele tedbirlerine yardımcı araç olarak toz maskesi kullanılabilir.
Kristal yapıda SiO2 (kuvarts,TridimitKristobalit) Saf silikoz akciğer hastalığına neden olur.
İpliksi toz dışındaki ortam havasında kristal yapıda SiO2 miktarı %5 den çok olan solunabilir tozlar için; ESD = 25 / % SiO2 mg/m3
Kristal yapıda SiO2 miktarı %5 den az olduğu taktirde ESD 5 mg/m3 olarak kabul edilir
ASBEST: Serpantin veya amfibol gruplarına giren çift yapılı minerallerden krizotil (beyaz asbest), aktirolit, amozit (kahverengi asbest), antofillit, krokidolit (mavi asbest), tremolit minerallerinden birini veya birkaçını ihtiva eden karışım.
- 2005 ten itibaren Avrupa Birliğinde YASAK.
Asbest işlemlerinde toz yoğunluğu Yönetmelikte belirtilen limitlerin altında dahi olsa; delme işleminde oluşan toz, matkaplar üzerine monte edilmiş emici donatımla kontrol altında tutulmalıdır.
Asbest kullanım alanları: Tutuşmazlık, sıcağa ve pasa mukavemet, ısı izolasyonu, yüksek mekanik dayanıklılık, yüksek sertleşebilirlik, çimento ve diğer benzerleri ile yakınlık kurabilme özellikleri olması nedeniyle; Çimento endüstrisi, Otomotiv sektörü, Tekstil ve kağıt endüstrisi, Asfalt kaplı yollarda, Reçine ve plastiklerde, Pil kutularında, Gıda, ilaç, kimya sanayinde, izolasyon sistemlerinde kullanılır.
Asbestin yol açtığı hastalıklar: Asbestosis, Akciğer kanseri, Mezoteliyoma, Plevra lezyonları
Nerelerde Bulunur: Havanın olduğu her yerde; Kırsalda 0,03- 3 lif/ ml, Kentte 3-300 lif/ ml. İstenen: 1 lf/ ml.
Deprem ve bina yıkımı sırasında ortama çok yoğun asbest çıkar. Dolayısıyla bina yıkımlarında özel önlem almak gerekir.
Asbest kontrolü: Kaynağında, Kaynak ile çalışan arasında ve Çalışan da olmak üzere kontrol edilmelidir.
