• Çalışanların sağlık muayeneleri; işe girişlerde, iş değişikliğinde, iş kazası, meslek hastalığı veya sağlık nedeniyle tekrarlanan işten uzaklaşmalarından sonra işe dönüşlerinde TALEP ETMELERİ halinde, İşin devamı süresince, çalışanın ve işin niteliği ile işyerinin tehlike sınıfına göre Bakanlıkça belirlenen düzenli aralıklarla yapılmasını işveren sağlamak zorundadır.
• Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışacaklar, yapacakları işe uygun olduklarını belirten sağlık raporu olmadan işe başlatılamaz
• Alınması gereken sağlık raporları, işyeri sağlık ve güvenlik biriminde veya hizmet alınan ortak sağlık ve güvenlik biriminde görevli olan işyeri hekiminden alınır. Raporlara itirazlar Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen Hakem hastanelere yapılır , verilen kararlar kesindir
• Sağlık gözetiminden doğan maliyet ve bu gözetimden kaynaklı her türlü ek maliyet işverence karşılanır, çalışana yansıtılamaz
• Sağlık muayenesi yaptırılan çalışanın özel hayatı ve itibarının korunması açısından sağlık bilgileri gizli tutulur.
• İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve sürdürülebilmesi amacıyla işveren, çalışanları ve çalışan temsilcilerini işyerinin özelliklerini de dikkate alarak aşağıdaki konularda bilgilendirir;

1. İşyerinde karşılaşılabilecek sağlık ve güvenlik riskleri, koruyucu ve önleyici tedbirler
2. Kendileri ile ilgili yasal hak ve sorumluluklar
3. İlk yardım, olağan dışı durumlar, afetler ve yangınla mücadele ve tahliye işleri konusunda görevlendirilen kişiler hakkında
4. Başka işyerlerinden çalışmak üzere kendi işyerine gelen çalışanların bilgi almalarını sağlar,
5. Risk değerlendirmesi, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili koruyucu ve önleyici tedbirler, ölçüm, analiz, teknik kontrol,kayıtlar, raporlar ve teftişten elde edilen bilgilere , destek elemanları ile çalışan temsilcilerinin ulaşması sağlanır.

• İşveren, çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerini almasını sağlar. Özellikle, işe başlamadan önce, çalışma yeri veya iş değişikliğinde, iş ekipmanının değişmesi halinde veya yeni teknoloji uygulanması halinde verilir. Eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni risklere uygun olarak yenilenir, gerektiğinde ve düzenli aralıklarla tekrarlanır.
• Çalışan temsilcileri özel olarak eğitilir
• Mesleki eğitim alma zorunluluğu bulunan tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde, yapacağı işle ilgili mesleki eğitim aldığını belgeleyemeyenler çalıştırılamaz
• İş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışana işe başlamadan önce, söz konusu kazanın veya meslek hastalığının sebepleri, korunma yolları ve güvenli çalışma yöntemleri ile ilgili ilave eğitim verilir. Ayrıca, herhangi bir sebeple altı aydan fazla süreyle işten uzak kalanlara, terrar işe başlatılmadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.
• Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde, yapılacak işlerde karşılaşılacak sağlık ve güvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi ve talimatları içeren eğitimin alındığına dair belge olmaksızın, başka işyerlerinden çalışmak üzere gelen çalışanlar işe başlatılamaz.
• Geçici iş ilişkisi kurulan işveren, iş sağlığı ve güvenliği risklerine karşı çalışana gerekli eğitimin verilmesini sağlar.
• Verilecek eğitimin maliyeti çalışanlara yansıtılamaz.
• Eğitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılır.
• Eğitim sürelerinin haftalık çalışma süresinin üzerinde olması halinde, bu süreler fazla sürelerle çalışma veya fazla çalışma olarak değerlendirilir.
• İşveren, görüş alma ve katılımın sağlanması konusunda, çalışanlara veya iki ve daha fazla çalışan temsilcisinin bulunduğu işyerlerinde varsa yetkili sendika temsilcilerine yoksa çalışan temsilcilerine aşağıdaki imkanları sağlar;

1. İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili konularda görüşlerinin alınmasın, teklif getirme hakkının tanınması ve bu konulardaki görüşmelerde yer alma ve katılımlarının sağlanması
2. Yeni teknolojilerin uygulanması, seçilecek iş ekipmanı, çalışma ortamı ve şartlarının çalışanların sağlık ve güvenliğine etkisi konularında görüşlerinin alınması
3. İşveren, destek elemanları ile çalışan temsilcilerinin aşağıdaki konularda önceden görüşlerinin alınmasını sağlar;

• İşyerinden görevlendirilecek veya işyeri dışından hizmet alınacak işyeri hekimi, iş güvenliği uzmanı ve diğer personel ile ilk yardım, yangınla mücadele ve tahliye işleri için kişilerin görevlendirilmesi
• Risk değerlendirmesi yapılarak, alınması gereken koruyucu ve önleyici tedbirlerin ve kullanılması gereken koruyucu donanım ve ekipmanın belirlenmesi
• Sağlık ve güvenlik risklerinin önlenmesi ve koruyucu hizmetlerin yürütülmesi
• Çalışanların bilgilendirilmesi
• Çalışanlara verilecek eğitimin planlanması

Çalışanların veya çalışan temsilcilerinin, işyerinde  iş sağlığı ve güvenliği için alınan önlemlerin yetersiz olduğu durumlarda veya teftiş sırasında, yetkili makama başvurmalarından dolayı hakları kısıtlanamaz.

• Çalışanlar, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili aldıkları eğitim ve işverenin bu konudaki talimatları doğrultusunda, kendilerinin ve hareketlerinden veya yaptıkları işten etkilenen diğer çalışanların sağlık ve güvenliklerini tehlikeye düşürmemekle yükümlüdür.
• Çalışanların, işveren tarafından verilen eğitim ve talimatlar doğrultusunda yükümlülükleri şunlardır;
  • İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tehlikeli madde, taşıma ekipmanı ve diğer üretim araçlarını kurallara uygun şekilde kullanmak, bunların güvenlik donanımlarını doğru olarak kullanmak, keyfi olarak çıkarmamak ve değiştirmemek.
  • Kendilerine sağlanan kişisel koruyucu donanımı doğru kullanmak ve korumak
  • İşyerindeki makine, cihaz, araç, gereç, tesis ve binalarda sağlık ve güvenlik yönünden ciddi ve yakın bir tehlike ile karşılaştıklarında ve koruma tedbirlerinde bir eksiklik gördüklerinde, işverene veya çalışan temsilcisine derhal haber vermek
  • Teftişe yetkili makam tarafından işyerinde tespit edilen noksanlık ve mevzuata aykırılıkların giderilmesi konusunda, işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak.
  • Kendi görev alanında, iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için işveren ve çalışan temsilcisi ile iş birliği yapmak
• İşveren, işyerinin değişik bölümlerindeki riskler ve çalışan sayılarını göz önünde bulundurarak dengeli dağılıma özen göstermek kaydıyla, çalışanlar arasında yapılacak seçim veya seçimle belirnemediği durumda atama yoluyla, aşağıda belirtilen sayılarda çalışan temsilcisini görevlendirir;

1. İki ile elli arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 1
2. Ellibir ile yüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 2
3. Yüzbir ile beşyüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 3
4. Beşyüzbir ile bin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 4
5. Binbir ile ikibin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde 5
6. İkibinbir ve üzeri çalışanı bulunan işyerlerinde 6

• Birden fazla çalışan temsilcisinin bulunması durumunda baş temsilci , çalışan temsilcileri arasında yapılacak seçimle belirlenir
• Çalışan temsilcileri, tehlike kaynağının yok edilmesi veya tehlikeden kaynaklanan riskin azaltılması için, işverene öneride bulunma ve işverenden gerekli tedbirlerin alınmasını isteme hakkına sahiptir.
• Görevlerini yürütmeleri nedeniyle, çalışan temsilcileri ve destek elemanlarının hakları kısıtlanamaz ve görevlerini yerine getirebilmeleri için işveren tarafından gerekli imkanlar sağlanır.
• İşyerinde yetkili sendika bulunması halinde, işyeri sendika temsilcileri çalışan temsilcisi olarak da görev yapar.
• İş kazalarından dolayı tazminat davası, olayın meydana gelmesinden veya olayın fark edilmesinden itibaren 5 yıl içinde açılması gereklidir. Aksi halde zaman aşımına uğramış olur.
• İşgöremezlik tazminatını almak için ancak kazaya uğrayan çalışan dava açabilir.Yakınları veya bir başkası dava açamaz
• İş göremezlik tazminatının hesabında, kazazedenin yaşı, aldığı ücret ve maluliyet oranı etkilidir.
• Manevi tazminat miktarı, zararın büyüklüğüne, mağdurun ekonomik durumuna ve işverenin ekonomik durumuna göre Hakim tarafından takdir edilir.
• İş kazası veya meslek hastalığı sonucunda, kişinin ölmesi durumunda, bu kişi hayattayken destek verdiği kişilerin, bu desteklerini yitirmiş olmaları dolayısıyla, bunun tazmin edilmesi için açılan davalardır. Borçlar kanununda vardır.
• Bir iş kazası veya meslek hastalığı sonucunda, meydana gelen maddi kayıplar, SGK tarafından karşılanır. Bu masraflar kusurları oranında işverene, üçüncü şahıslara veya işçiye rücu edebilir.
• Kasıt, hukuka aykırı olarak, sonucu bilerek ve isteyerek hareket etmesidir.
• Taksirli suçlarda eyleminden doğacak sonucun önceden tahmin edilebilir, öngörülebilir olmasına karşın sonucun istenmemesi ama gerekli önlemlerin alınmamış olması söz konusudur.
• Zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, işveren iki ay içinde çalışılmayan süreler için TELAFİ ÇALIŞMASI yaptırabilir.
• Telafi çalışmaları fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma sayılmaz.
• Tatil günlerinde telafi çalıştırılması yaptırılamaz
• Telafi çalışmaları , günlük en çok çalışma süresini aşmamak koşulu ile günde üç saatten fazla olamaz
• Dört saat veya daha kısa süreli işlerde ara Dinlenmesi 15 dakikadır
• Dört saatten fazla, yedibuçuk saate kadar (yedibuçuk saat dahil) süreli işlerde ara dinlenmesi 30 dakika
• Yedibuçuk saatten fazla süreli işlerde ara dinlenmesi 1 saattir.
• Ara Dinlenme süreleri en az olup, ARALIKSIZ verilir.
• Ara dinlenmeler çalışma süresinden sayılmaz.
• Gece, en geç saat 20.00 de başlayıp, 06.00 ya kadar geçen ve her halde en fazla onbir saat süren dönemdir.
• Çalışanların gece çalışmaları yedibuçuk saati geçemez
• Gece çalıştırılacak çalışanların sağlık durumlarının gece çalışmasına uygun olduğu, işe başlamadan önce alınacak sağlık raporu ile belgelenir.
• Gece çalıştırılan işçiler, en geç iki yılda bir defa işveren tarafından periyodik sağlık kontrolünden geçirilirler.
• İşçilerin sağlık kontrollerinin masrafları işveren tarafından karşılanır.
• İşveren, gece postalarında çalışacak olanların listelerini ve peryodik sağlık raporlarının bir nüshasını ilgili Bölge Müdürlüğüne işe başlamadan önce vermekle yükümlüdür.
• Gece ve gündüz postalarında iki haftalık nöbetleşme esası da uygulanabilir
• Postası değiştirilecek işçi kesintisiz en az 11 saat dinlendirilmeden diğer postada çalıştırılamaz
• Onbeş yaşını doldurmamış çocukların çalıştırılması yasaktır. Ancak, ondört yaşını doldurmuş ve ilköğretimi tamamlamış olan çocuklar, bedensel, zihinsel ve ahlaki gelişmelerine ve eğitime devam edenlerin okullarına devamına engel olmayacak hafif işlerde çalıştırılabilirler.
• Temel eğitimini tamamlamış ve okula gitmeyen çocukların çalışma saatleri günde yedi ve haftada otuzbeş saatten fazla olamaz. Ancak onbeş yaşını tamamlamış çocuklar için bu süre günde sekiz ve haftada kırk saate kadar artırılabilir.
• Okula devam eden çocukların eğitim dönemindeki çalışma süreleri, eğitim saatleri dışında olmak üzere, en fazla günde iki saat ve haftada on saat olabilir.
• Maden ocakları ile kablo döşemesi, kanalizasyon ve tünel inşaatı gibi yer altında veya su altında çalışılacak işlerde onsekiz yaşını doldurmamış erkek ve her yaştaki kadınların çalıştırılması yasaktır.
• Sanaiye ait işlerde onsekiz yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin gece çalıştırılması yasaktır.
• Kadın çalışanların doğumdan önce 8, doğumdan sonra 8 hafta olmak üzere toplam 16 haftalık süre ile çalıştırılmamaları esastır. Çoğul gebelikte bu süreye 2 hafta daha eklenir.
• Ancak sağlık raporu ile doğundan önceki süre 3 haftaya kadar indirilebilir. Bu doğum sonrasına eklenebilir.
• Hamilelik süresince kadın işçiye periyodik kontroller için ücretli izin verilir. Hamilelik nedeniyle raporla daha hafif işlerde çalıştırılabilen Kadın işçinin ücretinde bir indirim yapılamaz.

• Dr. Abdullah İnan
• İSG
• işyeri hekimliği
• işyeri hekimliği sınavı 2016