İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KURULLARI
Hangi durumlarda İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu (İSG) oluşturulur
1-Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve 6 AYDAN daha fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işveren, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere kurul oluşturur.
2- Altı aydan fazla süren asıl işveren- alt işveren ilişkisinin bulunduğu hallerde
- Asıl işveren alt işveren çalışan sayıları ayrı ayrı elli ve daha fazla ise asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul kurar. İSG alınan kararlar işbirliği ve koordinasyon asıl işverence sağlanır.
- Bir işyerinde sadece asıl işverenin çalışan sayısı elli ve daha fazla ise bu durumda kurul asıl işverence kurulur. Kurul oluşturma yükümlülüğü bulanmayan alt işveren, kurul tarafından alınan kararların uygulanması ile ilgili olarak koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci atar.
- Alt işveren çalışan sayısı elli ve daha fazla, asıl işverenin çalışan sayısı ellinin altında ise işyerinde kurul alt işverence oluşturulur. Asıl işveren alt işverenin oluşturduğu kurula işbirliği ve koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci atar.
- Asıl işveren ve alt işverenin çalışan sayıları ayrı ayrı ellinin altında ve toplam çalışan sayısı elliden fazla bulunduğu durumlarda ise koordinasyon asıl işverence yapılmak kaydıyla, asıl işveren ve alt işveren tarafından birlikte bir kurul oluşturulur. Kurul üyeleri iki işverenin ortak kararı ile atanır.
3- Asıl işveren ve alt işveren ilişkisi bulunmayan ve aynı çalışma alanında birden fazla işverenin bulunması ve bu işverenlerce birden fazla kurulun oluşturulması halinde işverenler, birbirlerinin çalışmalarını etkileyebilecek kurul kararları hakkında diğer işverenleri bilgilendirir.
4- İşverenler, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatında uygun kurul kararlarını uygular.
İSG;
- İşveren işveren vekili
- İş güvenliği uzmanı
- İşyeri hekimi
- İnsan kaynakları, Personel, sosyal işler veya mali işlerden bir kişi
- (bulunması halinde) Sivil savunma
- (bulunması halinde) formen, ustabaşı, usta (1 kişi)
- Çalışan temsilcisi; (Birden çok ise Baş temsilci)
KURUL ÜYELERİNİN GÖREVLERİ;
İşveren işveren Vekili Toplantı için gerekli yeri, araç ve gereçleri sağlamak, toplantı tutanaklarını, kaza ve diğer vakaların inceleme raporlarını ve kurulca işyerinde yapılan denetim sonuçlarına ait kurul raporlarını, iş müfettişlerinin incelemesini sağlamak amacıyla, işyerinde bulundurmakla ve verilen kararları uygulamakla yükümlüdür.
Kurulun Sekreteri İşveren tarafından atanır. İşyerinde İSG sistemini kurar, Kurul ile ilgili bütün evrakları saklar. Toplantıların duyurulması ve zamanında yapılmasını sağlar.
İşyeri Hekimi İşveren tarafından atanır, Çalışanların peryodik kontrollerini yapar, Çalışanlara yönelik tıbbi programlar yapar, mevzuatı takip ederek öngörülen talepleri uygular, Yıllık faaliyet raporu hazırlar, Yaptığı tüm çalışmaları belgelendirir ve kurul üyelerini bilgilendirir.
Personel,Sosyal işlerden veya mali ve idari işlerden sorumlu bir personel İşveren Atar, Bağlı bulunduğu bölümü temsil etme yeteneğine sahip bir kişidir.
(varsa) sivil savunmadan sorumlu eleman İşveren tarafından atanır. Kurulun şarta bağlı iki üyesinden biridir ve acil durum organizasyonları, tahliye planları, acil durum ekipleri, araçlar, acil durum iç ve dış iletişim yerleri ve araçları, haberli, habersiz tatbikatlar konularında görevlidir.
(varsa) formen, ustabaşı veya ustaların yarısından fazlasının katılacağı toplantıda AÇIK OYLA seçilir. Aynı usulle yedeği de seçilir. Tehlikeler hakkında kurulu bilgilendirir, alınan tedbirlerin yeterliliğini kurula rapor eder, İSG bilincinin yaygınlaşmasına destek verir, Çalışanların güvenli ve doğru çalışmasını sağlar. İşe yeni başlayanları işe alıştırır.
Sendika Temsilcisi- Yoksa işçi temsilcisi Sendika temsilcisi Atama veya seçimle, İşçi temsilcisi Seçimle kurula katılır. İşyerinde sendika temsilcisi yoksa o işyerindeki çalışanların yarıdan fazlasının katılacağı toplantıda AÇIK OYLA seçilecek işçi ve aynı usullerle yedeği seçilir.
Temsilci Seçimleri Kurula seçilecek işçi temsilcileri seçimler belirlenir. Çalışanlara 48 saat önceden imza karşılığı davet bildirimleri yapılır. 3 kişilik divan heyeti oluşturulur ( seçime katılanlar 200 den fazla ise divan heyeti 5 kişilik oluşturulur). Çoğunluk sağlandığında açık veya kapalı oylama yapılır. En çok oy alan asil üyeliğe, 2, ci oy alan yedek üyeliğe seçilir.
İSG KURULUNUN GÖREV VE YETKİLERİ:
- İşyerinin niteliğine uygun; İSG iç yönerge taslağı hazırlamak, işverenin veya işveren vekilinin onayına sunmak, Yönergenin uygulanmasını izlemek, izleme sonuçlarını rapor haline getirip alınması gereken tedbirleri belirlemek, Kurul gündemine almak.
- İş sağlığı ve güvenliği konularında o işyerinde çalışanlara yol göstermek
- İşyerinde iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin tehlikeleri ve önlemleri değerlendirmek, tedbirleri belirlemek, işveren veya işveren vekiline bildirimde bulunmak
- İşyerinde meydana gelen her iş kazası ve işyerinde meydana gelen ancak iş kazası olarak değerlendirilmeyen işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğratma potansiyeli olan olayları veya meslek hastalığında yahut iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili bir tehlike halinde gerekli araştırma ve incelemeyi yapmak, alınması gereken tedbirleri bir raporla tespit ederek işveren veya işveren vekiline vermek
- İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği eğitim ve öğretimini planlamak, bu konu ve kurullarla ilgili programları hazırlamak, işveren veya işveren vekilinin onayına sunmak ve bu programların uygulanmasını izlemek ve eksiklik görülmesi halinde geri bildirimde bulunmak,
- İşyerinde yapılacak bakım ve onarım çalışmalarında gerekli güvenlik tedbirlerini planlamak ve bu tedbirlerin uygulamalarını kontrol etmek,
- İşyerinde yangın, doğal afet, sabotaj ve benzeri tehlikeler için alınan tedbirlerin yeterliliğini ve ekiplerin çalışmaların izlemek,
- Yıllık rapor hazırlamak, o yılki çalışmaları değerlendirmek, gelecek yılın programı konusunda işverene teklifte bulunmak, planlanan gündemin yürütülmesini sağlamak ve uygulamasını değerlendirmek.
KURULUN ÇALIŞMA USULLERİ;
- Kurullar ayda en az bir kere toplanır. Ancak kurul tehlike sınıfını dikkate alarak bu sürenin tehlikeli işyerlerinde bu sürenin 2 ay, az tehlikeli işyerlerinde ise 3 ayda bir olarak toplanmasına karar verebilir.
- Toplantının gündemi, yeri, günü ve saati toplantıdan en az kırksekiz saat önce kurul üyelerine bildirilir. Kurul üyeleri gündemde değişiklik isteyebilir.
- Ölümlü, uzuv kayıplı veya ağır iş kazası halleri veya özel bir tedbir gerektiren önemli hallerde kurul üyelerinden herhangi biri kurulu olağanüstü toplantıya çağırabilir. Bu konuda teklif kurul başkanına veya sekreterine yapılır. Toplantı zamanı, konunun ivedilik ve önemine göre tespit edilir.
- Kurul toplantılarının günlük çalışma saatleri içinde yapılması asıldır. Kurulun toplantılarında geçecek süreler günlük çalışma süresinden sayılır.
- Kurul, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile işveren veya işveren vekili başkanlığında toplanır ve katılanların salt çoğunluğu ile karar alır. Çekimser oy KULLANILAMAZ. Oyların eşitliği halinde başkanın oyu kararı belirler. Çoğunluğun sağlanamadığı veya başka bir nedenle toplantının yapılmadığı hallerde durumu belirten bir tutanak düzenlenir.
- Her toplantıda, görüşülen konularla ilgili alınan kararları içeren bir tutanak düzenlenir. Tutanak toplantıya katılan başkan ve üyeler tarafından imzalanır. İmza altına alınan kararlar herhangi bir işleme gerek kalmaksızın işverene bildirilmiş sayılır. İmzalı tutanak ve kararlar sırasıyla özel dosyasında saklanır.
- Toplantıda alınan kararlar gereği yapılmak üzere ilgililere duyurulur. Ayrıca çalışanlara duyurulması faydalı görülen konular işyerinde ilan edilir.
- Her toplantıda bir önceki toplantıya ilişkin kararlar ve bunlarla ilgili uygulamalar hakkında Başkan veya kurulun sekreteri tarafından kurula gerekli bilgi verilir ve gündeme geçilir.
- Kurulca işyerinde ilan edilen kararlar işverenleri ve çalışanları BAĞLAR.
KURULUN YÜKÜMLÜLÜĞÜ
- Kurullar, yapacakları tekliflerde, bulunacakları tavsiyelerde ve verecekleri kararlarda işyerinin durumunu ve işverenin olanaklarını göz önünde bulundururlar.
- Kurul üyeleri, görevleri nedeniyle işyerlerinin yapım ve üretim teknikleri, ticari sırları ve ekonomik durumları hakkında gördükleri ve öğrendiklerini gizli tutmak zorundadırlar.
- Kurullar, iş sağlığı ve güvenliği yönünden teftiş yapmaya yetkili Bakanlık iş müfettişlerine, işyerlerinde yapacakları teftiş ve incelemelerde kolaylık sağlamak ve yardımcı olmakla yükümlüdür.
ÇALIŞANLARIN YÜKÜMLÜLÜĞÜ
- Çalışanlar sağlık ve güvenliğin korunması ve geliştirilmesi amacıyla iş sağlığı ve güvenliği kurullarınca konulan kurallar, yasaklar ile alınan karar ve tedbirlere uymak zorundadırlar.
- İşyerinde iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin belirlenmesi , uygulanması ve alınan tedbirlere uyulması hususunda çalışanlar kurullarla işbirliği yaparlar.
- Kurullar tarafından alınan kararlar veya uygulamada karşılaştıkları güçlükler hakkında çalışanlar çalışan temsilcileri aracılığı ile kurula bilgi verirler.
İŞVEREN VEYA İŞVEREN VEKİLİ
- İş sağlığı güvenliği kurulunun Başkanıdır
- Kurulun oluşturulmasından
- Toplantı için alt yapı hazırlığından
- Gerekli yer, araç ve gereçlerin sağlanmasından, düzenli toplanmasından ve kurulda alınan kararların uygulanmasından
- Kurul üyelerinin görevlerini yerine getirebilmeleri için zaman ve kaynak sağlamaktan
- Toplantı tutanaklarını, kaza ve diğer vakaların inceleme raporlarını, kurulca işyerinde yapılan denetim raporlarını işyerinde bulundurmaktan
- Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili tespitlerini gündeme getirmelerini teşvik etmekten sorumludur.
İSG de İŞYERİ HEKİMİNİN GÖREVLERİ
- İşyeri hekimi sertifikası olan doktordur
- İşveren tarafından atanır
- Çalışanların periyodik kontrollerini yapar
- Çalışanlara yönelik tıbbi programlar yapar
- Mevzuatı sürekli takip ederek mevzuatın öngördüğü talepleri uygular
- Yıllık faaliyet raporu hazırlar
- Yaptığı tüm çalışmaları belgelendirir
- Yaptığı çalışmalarla ilgili kurul üyelerine bilgi verir
İSG de İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI
- İşveren tarafından atanır
- İşyerinin risk derecesine uygun A, B veya C sınıfı sertifikaya sahip mühendis ve İSG teknikeridir
- Tam zamanlı çalışıyorsa Kurulun Sekreteridir
- İşyerinde İSG sistemini kurar,
- Kurul ile ilgili bütün evrakları saklar
- Toplantıların duyurulmasını ve zamanında yapılmasını sağlar
- Mevzuat değişikliklerini takip için sistem oluşturur
- Bütün üyelerin kurulda gündeme alınmasını istedikleri konuları belirlemelerini sağlar.
İSG de (Varsa) SİVİL SAVUNMADAN SORUMLU ELEMAN
- İşveren tarafından atanır
- Acil durum organizasyonları
- Acil durum tahliye planları
- İşyeri acil durum ekipleri
- Acil durumda kullanılacak araçlar ve yerleri
- Acil durum iç ve dış iletişim yerleri ve araçları
- Haberli ve habersiz tatbikatlar konularında görevlidir
İSG de PERSONEL, SOSYAL İŞLER veya MALİ ve İDARİ İŞLERDEN SORUMLU PERSONEL
- İşveren tarafından atanır.
- İşletmelerin organizasyon yapılarına göre birim adları değişiklik gösterebilir. Personel müdürü, insan kaynakları, endüstriyel ilişkiler veya mali ve mali idari işler diye adlandırılabilen birim sorumlularından biri veya bu bölümde çalışanların arasında bağlı bulunduğu bölümü temsil etme yeteneğine sahip bir kişidir.
İSG de (varsa) FORMEN, USTABAŞI veya USTA
- İlk amir pozisyonundaki kişidir
- İşçiler arasından seçilir
- İş esnasında karşılaşılan tehlikeleri kurula bildirir,
- Kurulda alınan tedbirlerin yeterliliğini kurula raporlar
- İSG bilincinin yaygınlaşmasına destek verirler
- Çalışanların güvenli ve doğru çalışmasını sağlarlar
- İşe yeni başlayanları işe alıştırırlar
İSG de ÇALIŞAN TEMSİLCİSİ veya BAŞ TEMSİLCİ
İşveren; işyerinin değişik bölümlerindeki riskler ve çalışan sayılarını göz önünde bulundurarak dengeli dağılıma özen göstermek kaydıyla, çalışanlar arasında yapılacak seçim veya seçimle belirlenemediği durumda atama yoluyla, aşağıda belirtilen sayılarda çalışan temsilcisi görevlendirilir:
- İki ile elli arasında çalışanı bulunan işyerlerinde bir
- Ellibir ile yüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde iki
- Yüzbir ile beşyüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde üç
- Beşyüzbir ile bin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde dört
- Binbir ile ikibin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde beş
- İkibinbir ve üzeri çalışanı bulunan işyerlerinde altı temsilci görevlendirili
- Birden fazla çalışan temsilcisinin bulunması durumunda baş temsilci, çalışan temsilcileri arasında yapılacak seçimle belirlenir
- Çalışan temsilcileri, tehlike kaynağının yok edilmesi veya tehlikeden kaynaklanan riskin azaltılması için işverene öneride bulunma ve işverenden gerekli tedbirlerin alınmasını isteme hakkına sahiptir.
- Görevlerini yürütmeleri nedeniyle, çalışan temsilcileri ve destek elemanlarının hakları kısıtlanamaz ve görevlerini yerine getirebilmeleri çin işveren tarafından gerekli imkanlar sağlanır.
- İşyerinde yetkili sendika bulunması halinde, işyeri sendika temsilcileri çalışan temsilcisi olarak da görev yapar.
TEMSİLCİ SEÇİMLERİ
- Kurula seçilecek temsilciler seçimle belirlenir
- Çalışanlara 48 saat önceden imza karşılığı davet bildirimleri yapılır
- 3 kişilik divan heyeti oluşturulur (seçime katılacaklar 200 den fazla ise 5 kişilik divan heyeti oluşturulur)
- Çoğunluk sağlandığında açık veya kapalı oylama yapılır
- En çok oy alan asil üyeliğe, 2. Sırada olan yedek üyeliğe seçilir.
KURUL ÜYELERİNİN (İSG) ALMASI GEREKEN EĞİTİMLER
- Kurulun görev ve yetkileri
- İSG konularında ulusal mevzuat ve standartlar
- Sıkça rastlanan iş kazaları ve tehlikeli vakaların nedenleri
- Endüstriyel hijyenin temel ilkeleri
- Etkili iletişim teknikleri
- Acil durum önlemleri
- Meslek Hastalıkları
- İşyerine ait özel riskler
- Risk Değerlendirmesi
Asıl işveren – Alt işveren ilişkilerinde ortak kurul oluşumunda eğitimden her iki işveren birlikte sorumludur.