Mesleki bulaşıcı hastalıklar, ülkemizde beş grupta incelenen meslek hastalıkları sınıflamasında D simgesi ile sıralanan ve 4 alt grupta 30 hastalığa tekabül eder. Bu hastalıkların adı, yükümlülük süreleri (parantez içinde yazılanlar)(Bu aynı zamanda bu hastalıkların inkübasyon sürelerine karşılık gelmektedir) ve hangi meslek grubu ya da iş alanlarında olabileceğini şöyle gösterebiliriz:
- Helminthiasisler: Tünel ve yeraltı maden işleri, pirinç tarlalarında , killi nemli toprak zemindeki çalışmalarda
- Ankilostomiasis (3 ay) ,.
- Necatoriasis (3 ay)
- Tropik Hastalıklar: Bu gibi hastalıkların saptandığı ve tedavi edildiği sağlık örgütlerinde ve kurumlarında veya bu hastalıkların patojen ajanları ile çalışan laboratuvarlardaki sağlık görevlilerinde ve araştırmasında çalışanlarda bulunur.
- Malarya (40 gün)
- Amobiasis (30 gün)
- Sarı humma (10 gün)
- Veba (10 gün)
- Rekürrent ateş (12 gün)
- Dank (10 gün)
- Leishmanioz ( 7 ay)
- Frambosie ( 7 hafta)
- Lepra ( 25 yıl)
- Lekeli humma (20 gün)
- Riketsiöz (20 gün)
- Hayvanlardan insana bulaşan hastalıklar : Hayvan gütme, bakma, terbiye etme, veterinerlik hizmetleri. Hayvanlardan elde edilen materyelle veya hayvan artıklarıyla yakından temas, bunların işlenmesi, saklanması, taşınması, laboratuvarlarda bu hastalıkların etkenleriyle veya hastalanmış hayvanlardan alınmış biyolojik materyalle yapılan çalışmalarda
- Bruselloz (6 ay)
- Tetanoz (30 gün)
- Şarbon (30 gün)
- Salmonella enfeksiyonları (30 gün)
- Well hastalığı (14 gün)
- Kuduz (2 yıl)
- Ornithozlar, psittakoz ( 30 gün)
- Rekurrent ateş (12 gün)
- Şap hastalığı (10 gün)
- Çiçek (12 gün)
- Q humması (30 gün)
- Lekeli humma (20 gün)
- Ekinokok humması (1 yıl)
- Ruam (1 ay)
- Bovin tipi tüberküloz (1 yıl)
- Meslek gereği enfeksiyon hastalıklarına maruz kişilerdeki enfeksiyon hastalıkları: Hastane, dispanser, poliklinik, araştırma laboratuvarı vb. sağlık kurumlarında çalışmalarda
- Viral hepatit (6 ay)
- Tüberküloz (1 yıl)
Bu hastalıklar kaynağına göre sıralanırsa;
Zoonotik Hastalıklar: Şarbon, Leptospirozis, Q humması, Lyme hastalığı, Orf, Pisttakozis
İnsandan insana geçen enfeksiyonlar: Tbc, eritema infeksiozum, uyuz, kanla bulaşan virüsler, kızamıkçık
Çevresel kaynaklardan alınan enfeksiyonlar: Lejyonellozis, Tetanoz
Çalışma yerleri , mevcut olabilecek biyolojik etkenin insanda hastalıkyapma, insandan insana yayılma , etkili korunma ya da tedavi yolunun olup olmamasına göre dört farklı risk grubu altında değerlendirilmektedir:
1.Grup: insanda hastalığa yol açma ihtimali bulunmayan Biyolojik etkenler
2.Grup: İnsanda hastalığa neden olabilen, çalışanlara zarar verebilecek, ancak topluma yayılma olasılığı olmayan, genellikle etkili korunma veya tedavi imkanı bulunan Biyolojik etkenler
3.Grup: İnsanda ağır hastalıklara neden olan, çalışanlar için ciddi tehlike oluşturan, topluma yayılma riski bulunabilen, ancak genellikle etkili korunma veya tedavi imkanı olan Biyolojik etkenler
4.Grup: İnsanda ağır hastalıklara neden olan,çalışanlar için ciddi tehlike oluşturan, topluma yayılma riski yüksek olan, ancak etkili korunma ve tedavi yöntemi Bulunmayan Biyolojik etkenler
İşverenler, 3. Grup ve/veya 4. Grup biyolojik etkenlere maruz kalan çalışanların listesini, yapılan işin türünü, mümkünse hangi biyolojik etkene maruz kaldıklarını ve maruziyetler ,kazalar ve olaylarla ilgili kayıtları uygun bir şekilde tutar. Bu liste ve kayıtlar, maruziyet sona erdikten sonra en az 15 yıl saklanır.
Ancak bazı kayıtlar Maruziyet sonrası en az 40 yıl saklanmalıdır, Bunlar;
- Kalıcı veya gizli enfeksiyona neden olduğu bilinen Biyolojik Etkenlere Maruziyette
- Eldeki bilgi ve verilere göre, seneler sonra hastalığın ortaya çıkmasına kadar teşhis edilemeyen enfeksiyonlara sebep olan Biyolojik etkenlere maruziyette
- Hastalığın gelişmesinden önce uzun kuluçka dönemi olan enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyette
- Tedaviye rağmen uzun süreler sonra nükseden hastalıklara yol açan enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyette
- Uzun süreli ciddi arıza bırakabilen enfeksiyonlara sebep olan biyolojik etkenlere maruziyette bu süre 40 yıldır.
