İŞYERİNDE SAĞLIK GÖZETİM- İŞYERİ HEKİMİ
Sağlık Hizmetleri Koruyucu ve Tedavi edici olarak ikiye ayrılır. Koruyucu sağlık hizmetleri de Kişiye yönelik ve Çevreye yönelik olarak ayrıca iki bölümde incelenir.
İş sağlığında sağlık gözetimi; İşe girişte, Belirli aralıklarla, Herhangi bir sorunu olduğunda işyeri sağlık birimine başvurduğu zaman ve hastalık izni dönüşünde yapılır
Birincil (primer) koruma; Bir hastalık ya da sağlık sorunu ortaya çıkmadan verilmesi gereken sağlık hizmeti,
İkincil (sekonder) koruma; Bir hastalık ya da sağlık sorunu ortaya çıktıktan hemen sonra verilmesi gereken sağlık hizmetini,
Üçüncül (tersiyer) koruma; Bir hastalık ya da sağlık sorunu ortaya çıkıp, erken tanısı sağlanamadıktan ve/veya zarar verdikten sonra verilmesi gereken sağlık hizmetidir.
Sekonder korumada amaç erken tanı, tersiyer koruma da amaç rehabilitasyondur.
Sağlığın kayıt altına alınması işyerlerinde hem sağlık hizmetlerinin bir gereği, hem de hukuksal bir gerekliliktir. Sağlığın kayıt altına alınması ile başlangıçta kişiler sağlıklarına uygun işlere yerleştirilebilir.
İşyerinde yapılan muayeneler: İşe giriş muayenesi, Periyodik muayeneler, İşe dönüş muayenesi, Risk gruplarının muayenesi, Kronik hastalık izlemi, işiyle sağlığı arasında bağ olduğunu düşünenlerin muayenesi olarak sınıflanır.
Hepimizin bildiği gibi İş yerleri;
1- Çok tehlikeli işyerleri
2- Tehlikeli işyerleri
3- Az tehlikeli işyerleri olarak 3 e ayrılır
PERYODİK MUAYENELER: Çok tehlikeli işyerlerinde Yılda 1, Tehlikeli İş yerlerinde 3 yılda 1, Az tehlikeli işyerlerinde 5 yılda bir yapılır.
RİSK DEĞERLENDİRMESİ: Çok tehlikeli işyerlerinde 2 yılda bir, Tehlikeli işyerlerinde 4 yılda bir, Az tehlikeli işyerlerinde 6 yılda bir yapılır.
Peryodik muayeneler harici bir de Risk gruplarının muayeneleri vardır: Risk grupları; Çocuk işçiler, Kadın işçiler, Engelli işçiler ve Yaşlı işçilerdir.
Çocuklarda tam muayenenin yanısıra, işyerinde bedensel ve ruhsal gelişime etki yapacak faktörlerin değerlendirmesi de yapılır.
Kadınların muayenesine özellikle gebelik döneminde özen gösterilmeli
İşyerinde bakımevi/ kreş varsa burada bakılan çocukların kabul muayenesi yapılır, aşılanmaları sağlanır. Engellilerin gereksinimlerine göre işlerini değiştirmesi daha hafif işlerde çalışmaları sağlanır. Yaşlılarda meslek hastalıkları yanısıra kronik hastalıkların izlemi de yapılır.
İş kazası ve meslek hastalığına yakalananlarda işe dönüşte, 6 aydan fazla işten uzak kalanlara da yenileme eğitimi verilir.
İşyeri Hekimlerinin Çalışma süreleri; Az tehlikeli işyerlerinde her çalışan için ayda 5 dakika, Tehlikeli işyerlerinde her çalışan için ayda 10 dakika ve Çok tehlikeli işyerlerinde her çalışan için ayda 15 dakika ayrılır.
Az tehlikeli işyerlerinde her 2000 işçi için tam gün süreli en az bir işyeri hekimi, Tehlikeli işyerlerinde her 1000 işçi için tam gün süreli en az bir iş yeri hekimi, çok tehlikeli işyerlerinde her 750 işçi için tam gün süreli en az bir işyeri hekimi çalıştırılır.
İşgüvenliği Uzmanı Çalışma Süreleri; Az Tehlikeli işlerde çalışan başına ayda 10 dakika, Tehlikeli işlerde çalışan başına ayda 20 dakika, Çok tehlikeli işlerde çalışan başına ayda 40 dakika dır.
İşyeri birden fazla ise yolda geçen süre hekimin çalışma süresinden sayılmaz.
Az tehlikeli ve Tehlikeli sınıflarda işyerlerinde işyeri hemşiresi çalıştırma zorunluluğu yoktur.
Ayrıca tam zamanlı işyeri hekimi çalıştıran işyerlerinin diğer sağlık personeli çalıştırma zorunluluğu yoktur.
Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için diğer sağlık personeli çalışma süreleri;
*10- 49 çalışanı olan işyerlerinde çalışan başına ayda en az 10 dakika
*50- 249 çalışanı olan işyerlerinde çalışan başına ayda en az 15 dakika
*250 ve üzeri çalışanı olan işyerlerinde çalışan başına ayda en az 20 dakika olarak belirlenmiştir. İşveren belirlenen sürelerde diğer sağlık personeli/hemşire atamak ve bulundurmak zorundadır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitim Süreleri; Az tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına yılda 8 saat,
Tehlikeli sınıfta yer alanlarda, çalışan başına yılda 12 saat, Çok tehlikeli sınıfta yer alanlarda çalışan başına yılda 16 saat olarak uygulanır.
İşyerinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş kurumu il müdürlükleri, Genel Müdürlük veya Noterce her sayfası mühürlü olarak hazırlanan deftere ONAYLI DEFTER denir.
İşyeri Hekimlerinin Yükümlülükleri; Verimli çalışma ortamı sağlamak, İş akışını aksatmamak, İşveren ve işyerinin meslek ve ticari sırlarını saklamak, işçinin sağlık bilgilerinin gizliliği esasını göz ardı etmemek, İş sağlığı güvenliği hizmetlerinden dolayı işverene karşı sorumlu olmak, İş kazası sonucu ölüm ya da maluliyet var ve işyeri hekiminin ihmali var ise 6 ay süreyle belgesi askıya alınır, Görevleri ile ilgili yaptığı ve yapacağı çalışmaları onaylı deftere yazar, Meslek hastalığı ön tanısı koyduğu çalışanı sevk eder.
Tam gün süreli iş sözleşmesi ile görevlendirilen işyeri hekimleri, çalıştıkları işyeri ile ilgili mesleki gelişmelerini sağlamaya yönelik eğitim, seminer ve panel gibi organizasyonlara katılma hakkına sahiptir. Bu gibi organizasyonlarda geçen sürelerden bir yıl içerisinde toplam beş iş günü kadarı çalışma süresinden sayılır ve bu süreler sebebiyle işyeri hekiminin ücretinden herhangi bir kesinti yapılamaz.