ARSENİK: Akut zehirlenmelerde hızlı elektrolik bozukluğu nedeniyle baş ağrısı, dalgınlık, bilinç kaybı, konvülsiyon, kas zayıflığı oluşur. Kronik maruziyette, uyuşukluk, titreme,periferik nöropati (black-foot hastalığı), anemi, hiperkeratoz, akciğer kanseri, lösemi, konjenital malformasyonlar, kardiyak ve periferik damar hastalıkları görülebilir.

KURŞUN: Genellikle solunum, cilt ve GİS yoluyla vücuda girer. Günde 0,6 mg. dan fazla alınırsa birikim görülebilir. Dolaşıma karışan kurşunun %90 dan fazlası eritrositlerle organlara taşınır.Kurşun Ensefalopatisi ve motor nöropati görülür. Atrofi ile giden distal güçsüzlük tablosu ayaklarda da görülebilir. Bu yüzden motor nöron hastalığı ile karışabilir. Gingival sınırda MAVİ ÇİZGİLENME olabilir. En çok sağ el ve radial sinir felci şeklinde motor bulgular görülebilir.Beyin ödemi geliştirebilir, baş ağrısı, bilinç bulanıklığı, konvülsiyon ve koma tablosu ile ölümle sonuçlanabilir.

CİVA:Oda ısısında buharlaşır, MAK 0,1 mg/m3 tür. Civa buharına maruz kalmakla koroziv bronşit ve pnömoni gelişebilir.Anemi ve Lökopeni yapar. TREMOR, aşırı sinirlilik, unutkanlık gibi davranış bozuklukları oluşabilir. Kronik maruziyet MERKÜRİALİZM olarak tanımlanır, Tremor, tiroid büyümesi, taşikardi,gingivit, motor hareket bozukluğu, depresyon, delirium gibi tablolar oluşabilir. METİL CİVA en toksik formudur.

MANGANEZ: Madencilerde, dökümcülerde, pil üretimi yapan yerlerde çalışan işçilerde manganez toksikasyonu görülebilir. Uzun süre solunum ile alınması NÖROTOKSİSİTEye neden olabilir. Kognitif bozukluklar, distonu, parkinsonizm,retropulsiyon gelişir.

TOLUEN: Boya ve yapışkanlar için çözücü bir maddedir. Maruz kalmada santral nörolojik belirtiler hakimdir. Bellek ve dikkat bozukluğu, davranış değişiklikleri, Kraniyal MR de serebral atrofi, beyaz cevherde yaygın anormalilkler görülebilir.

KARBONDİSÜLFİD: Merkezi ve periferik sinir sisteminde miyelin tabakasında ve aksonlarda değişme, akut zehirlenmelerde tipik MSS belirtileri, eksitasyon, öfori, ajitasyon gözlenir. Sub akut vakalarda depresif durum, endişe hali, intihara teşebbüs olabilir. Kronik maruziyette baş ağrısı çok sık görülür, Tipik parkinson belirtileri oluşur. B vitamini metabolizmasında inhibisyon gelişir.

AKRİLAMİD: Yerel deri irritasyonuna ve kilo kaybına yol açabilir. Akut maruziyette YÖN KAVRAMI BOZUKLUĞU, bellek yitimi, Kronik maruziyette Sersemlik, duygusal değişiklikler, uyku bozukluğu görülmektedir.

ORGANOFOSFATLAR: Pestisit, herbisit olarak ve petrol katkı maddesi olarak kullanılır. Deri, solunum ve GİS yolu ile alınır. Asetil kolin esterazı inhibe ederek santral ve nöromuskuler kolinerjik semptomlara neden olur. Konvülsiyon ve komaya kadar varan tablolar oluşabilir. Ölüm solunum ve kalp yetmezliği sonucu olur. Uzun süreli az miktardaki maruziyetlerde Distal aksonal Pölonöropati oluşur. Spesifik tedavisi yoktur.

KROM: Doğada Demir filizlerinde karışık olarak bulunur. Yükümlülük süresi 1 yıldır. Kanserojen olarak kabul edilir.

NİKEL: Özel çelik yapımında kullanılır. Kanserojendir. MAK 0,5 mg/m3 tür. En zararlı formu Nikel karbonil dir. Renksiz, kokusuz, uçucu ve yanıcıdır.

DEMİR: En sık çelik üretiminde kullanılır. Fazla solunması METAL DUMANI HUMMASINA neden olur. Kronik maruziyette SİDEROZİS, SİLİKOSİDEROZİS, HEMOKROMATOZİS yapar.

BAKIR: Vücutta bazı enzimlerin yapısına girer. Bakır oksit için MAK 0,1 mg/m3 tür.Bakır tozları için MAK 1 gr/m3 tür. Kronik Bakır Zehirlenmesi OLMAZ.

ÇİNKO: Kronik zehirlenme yoktur, Çinko Dumanı Humması yapabilir. Bulantı, kusma ve Kramp oluşturabilir.

ALÜMİNYUM: Hafif metaldır. Çözünen tuzları tıpta antiseptik olarak, çözünmeyen tuzları antiasit ve antidiyareik olarak kullanılır. SHAVER endüstriyel bir hastalıktır. 2000 C derece ısıtılan Boksit ten çıkan silis partiküllerinden ileri gelir. SPONTAN PNÖMOTORAKS yapabilir. Akciğerlerde fibrozis ve kistik görünüm oluşur.

BENZEN: MAK 20 ppm= 65 mg/m3, Aromatik hidrokarbonların tümü NARKOTİK ETKİ gösterir. Deri ve mukozalarda kanama olabilir, APLASTİK ANEMİ Yapar. İdrar Açık Kahve rengidir, Hava ile temasla KOYU KAHVE RENGİ ne döner.

N-HEKZAN: Suda erimez, renksiz sıvıdır,Benzinde %10 oranında oktan yükseltici olarak kullanılır. Boya, ayakkabı, deri, yapıştırıcılarda vs. kullanılır. Bilateral POLİNÖROPATİ yapar.

<

p style=”text-align: justify;”>Klor, Azot ve Fosgen Akciğer Ödemine yol açarak etkili olan gazlardandır.
Hardal ve Azotlu hardal deride eritem ve kabarcıklara yol açarak etkili olurlar.

PNÖMOKONYOZA NEDEN OLANLAR: SİLİKOZİS (Silikat tozu ile), TALKOZİS (Talk tozu ile), ANTRAKOZİS (Kömür tozu ile), BERİLİOZİS (Berilyum tozu ile), BİSİNOZİS (Pamuk tozu ile), STANNOZİS (Kalay tozu ile), BAGAZOSİZ (Şeker Kamışı Tozu ile), ASBESTOZİS (Asbest tozu ile) oluşurlar.

SİSTEMİK ZEHİRLENMELERE NEDEN OLAN TOZLAR: Kurşun, Kadmiyum, Çinko

Uranyum, Toryum, Zirkonyum ve Seryum gibi Radyoaktif Maddeler İYONİZAN RADYASYON yayarak insanlara zarar verirler.

<

p style=”text-align: justify;”>ASBEST: Mezotelyoma, akciğer kanseri ve fibrotik değişikliklere sebep olabilir. GİS ve GÜS de kanserler de yapabilir.
Alkoller; Optik Nöropati yaparlar

RİSK GRUPLARI  HAKKINDA

İş Donanımları esas olarak erkekler için hazırlanmış olup, ayrıca kadın ve erkek arasındaki anatomik farklılıklar vardır ve sonuçta aşağıdaki hastalıklar kadınlarda daha kolay ortaya çıkabilmektedir;

• Sırt ağrıları
• Kramplar
• Disk fıtığı

Gebelikte kimyasal etkilenim nedeniyle aşağıdakiler olabilir;

• Gebeliğin düşükle sonlanması
• Ölüm doğumla sonlanması
• Çeşitli malformasyonlarla doğum
• Düşük kilolu doğum
• Emzikli, yeni doğum yapmış ve gebe kadın işçiler 80 dB(A) üzerinde gürültülü olan yerlerde çalışamazlar
• Emzikli, yeni doğum yapmış ve gebe kadın işçiler, Darbeli, Titreşimli vb. işler ve makinelerde çalışamazlar
• Gebe işçilerin elle yükleme ve araçsız taşıma işlerinde çalıştırılmaları yasaktır
• Gebelik süresi boyunca hiçbir surette elle taşıma işi yaptırılamaz
• Çalışma yasağı olmasa bile uygun KKD sağlanamadığı durumlarda işçi bu işlerde çalıştırılamaz
• Gebe, yeni doğum yapmış ve emziren işçi günde 7,5 saatten fazla çalıştırılamaz
• Gebe işçilere gebelikleri süresince , periyodik kontrolleri için ücretli izin verilir
• Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam 1,5 saat süt izni verilir, bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler
• Emzirme izinleri günlük çalışma süresinden sayılır
• Medeni haline bakılmaksızın kadın çalışan sayısı 100- 150 ise işyerinde emzirme odası açma zorunludur.
• Emzirme odası işyerine en fazla 250 m. Uzakta olabilir
• Medeni haline bakılmaksızın kadın çalışan sayısı 151 ve daha fazla ise işyerinde yuva (kreş) açma zorunludur
• Yuva (kreş=yurt) açılmış ise emzirme odası da burada açılabilir.
• Emzirme odasından (0- 1 yaş) arası  bebekler yararlanır
• Yuva 250 m. Den fazla uzaksa işveren bir servis aracı sağlamalıdır
• Yuva hizmetlerinden 0-60 aylık çocuklar ile velisinin isteği üzerine ilkokula kaydı yapılmayan 60- 66 aylık çocuklar yararlanabilir
• Emzirme odasından emziren annelerin bebekleri yararlanır
• Emzirme odası üretim faaliyetlerinde kullanılamaz
• Dinlenme saatlerinde disiplini bozmamak koşulu ile anne/baba çocukları ile ilgilenebilirler
• Taban alanlarının her çocuk için en az 3 m2 olmalıdır
• Her çocuğa en az 8 m3 hava düşmelidir
• Oda ve yurtlarda, yeteri kadar tuvalet ve lavabo, her 10 yatağa bir çocuk banyosu bulunmalıdır
• Taban, duvar ve bölmeler sağlığa zararlı madde içeremez
• Bu tür yerlerde görevlendirilen yönetici ve eğitmenler kendi branşlarında eğitim almış kişiler olmalıdır
• Gebe olduklarının sağlık raporuyla tespitinden itibaren kadın çalışanlar doğuma kadar geçen sürede gece çalışmaya zorlanamazlar.
• Yeni doğum yapmış çalışanın doğumu izleyen bir yıl boyunca gece çalıştırılması yasaktır
• Yeni doğum yapmış çalışanın gece çalıştırılması yasağı gerekirse, sağlık raporu ile uzatılabilir
• Gebe veya emzikli çalışan günde 7,5 saatten fazla çalıştırılamaz
• Çalışanın tabi olduğu mevzuat hükümleri saklı kalmak kaydıyla analık ve süt izninde 4857 sayılı İş Kanununun  Maddesi hükmü uygulanır
• Süt izni özel sektörde ; 1,5 saat/ gün, kamu sektöründe 3 saat/ gün dür.
• Gebe çalışanlara gebelikleri süresince, periyodik kontrolleri için ücretli izin verilir
• Biyolojik etkenlere maruziyet olabilen işlerde gebe emzikli ve yeni doğum yapmışlar için Grup I etkenlerin olduğu işyerlerinde çalışma yasağı YOKTUR
• 4857 Sayılı yasaya tabi olarak çalışan kadınlarda tekil gebeliklerde doğum izni , Doğum öncesi 8 ve Doğum sonrası 8 haftadır
• 4857 sayılı yasaya tabi olarak çalışan kadınlarda çoğul gebeliklerde doğum izni Doğum öncesi 10 hafta ve doğum sonrası 8 haftadır
• 4857 sayılı yasaya tabi olarak çalışan kadınlarda doğum sonrası kullanılabilecek ücretsiz izin hakkı 6 aydır.
• 4857 sayılı yasaya tabi olarak çalışan kadınlarda doğum izinlerinde geçen sürelerin maaşlarını Analık Sigortası Kapsamında SGK öder.
• 4857 Sayılı Yasaya tabi olarak çalışan kadın işçinin erken doğum yapması halinde doğumdan önce kullanamadığı çalıştırılmayacak süreler doğum sonrası sürelerini eklenmek suretiyle kullandırılır.
• İşverenler ortaklaşa oda ve yurt kurabilirler
• İşverenler Kamu Kurumlarınca yetkilendirilmiş yurtlarla anlaşma yapabilirler
• İşverenin Belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan tüm işyerlerindeki kadın çalışanların toplam sayısı dikkate alınır
• Emzirme odası ve/veya yurt kurulması için gereken kadın çalışan sayısının hesabına erkek çalışanlar arasından çocuğunun annesi ölmüş veya velayeti babaya verilmiş olanlar da dahil edilir.
• Velisinin isteği üzerine ilkokula kaydı yapılmayan 66 aylığa kadar çocuklar yurtlara alınır
• Oda ve yurtlarda, çocuklar ve görevliler dışında başkasının bulunması ve bunların amaç dışında kullanılması yasaktır
• Yurtlarda 0 – 24 aylık, 24- 48 aylık ve 49- 66 aylık çocuklar birbirinden ayrı bulundurulur
• Oda ve yurtların bina, kuruluş, araç, gereç, taşıt ,beslenme gibi giderlerinin tamamı işverenlerce karşılanır.
• Buralar, ayda en az bir defa işveren veya vekili tarafından denetlenir
• İşveren, işveren vekili, işyeri hekimi veya bu birimlerin yönetim ve gözetiminden sorumlu olanlarca görülen eksiklikler derhal giderilir
• İşverenler işyerlerinde açtıkları oda ve yurtlarla ilgili bilgi ve belgeleri, açılma tarihinden itibaren en geç 30 gün içinde bir rapor Milli Eğitim Bakanlığı ile bağlı oldukları Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğüne gönderirler.

  ÇOCUK VE GENÇ ÇALIŞANLARLA İLGİLİ

• 15 yaşını tamamlamış ancak 18 yaşını tamamlamamış kişiye GENÇ İŞÇİ denir
• 14 yaşını bitirmiş, 15 yaşını doldurmamış ve ilköğretimini tamamlamış kişiye ÇOCUK İŞÇİ denir
• Çocukların gelişmelerine veya sağlık ve güvenliklerine zararlı etki ihtimali olmayan, okula devamını, mesleki eğitimini veya yetkili merciler tarafından onaylanmış eğitim programına katılımını ve bu tür faaliyetlerden yararlanmasını engellemeyen işlere HAFİF İŞ denir
• Düşme ve yaralanma riski olabilecek şekilde çalışmayı gerektirecek işlerde çocuklar çalıştırılamazlar
• Yük taşıma ve istifleme işlerinde çocuklar çalıştırılamazlar
• Ahlaki, bedensel ve zihinsel gelişmelere engel olacak işlerde çocuklar çalıştırılamazlar
• Sanayiden sayılan işlerde 18 yaş altındakiler gece vardiyalarında çalıştırılamazlar
• Maden ocakları ile kablo döşemesi, kanalizasyon ve tünel inşaatı gibi yer altında veya su altında çalışacak işlerde çocuklar çalıştırılamazlar
• Bir sonraki vardiyaya tertipli bir ortam bırakmak üzere vardiya sonunda kurulacak olan hazırlama temizleme ekibinde çocuklar yer alamaz
• Mesleki Eğitim Kanunu kapsamında mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumlarından mezun olan meslek sahibi ise ve Sağlığı, güvenliği ve ahlakının tam olarak güvenceye alınması durumunda yasak uygulanmaz
• Sağlık Kuralları Bakımından Günde ancak 7,5 saat veya daha az çalışılması gereken işler Hakkında Yönetmelik kapsamında yer alan işlerde çalışamazlar
• Alkol, sigara ve bağımlılığa yol açan maddelerin üretimi ve toptan satış işlerinde çalışamazlar
• Parlayıcı, patlayıcı, zararlı ve tehlikeli maddelerin toptan ve perakende satış işleri ile bu gibi maddelerin imali,işlenmesi, depolanması işleri ve bu maddelere maruz kalma ihtimali bulunan her türlü işlerde çocuklar çalıştırılamazlar
• Gürültü ve/veya vibrasyonun yüksek olduğu ortamlarda yapılan işlerde çalıştırılamazlar
• Aşırı sıcak ve soğuk ortamda çalışma gerektiren işler ile sağlığa zararlı ve meslek hastalığına yol açan maddeler ile yapılan işlerde çalıştırılamazlar
• Radyoaktif maddelere ve zararlı ışınlara maruz kalınması ihtimali olan işlerde çalıştırılamazlar
• Hareketli makineler kullanılarak  (müteharrik) yapılan işlerde çalıştırılamazlar
• Fazla dikkat isteyen ve aralıksız ayakta durmayı gerektiren işlerde çalıştırılamazlar
• Parça başı ve prim sistemi ile ücret ödenen işlerde çalıştırılamazlar
• Para taşıma ve tahsilat işlerinde çalıştırılamazlar
• İş bitiminde evine veya ailesinin yanına dönmesine olanak sağlamayan işlerde (eğitim amaçlı işler hariç) çalıştırılamazlar
• Meslek eğitim programı gereği staj nedeni ile yapılan çalışmalar hariç, güzellik salonlarında yapılan yüz, vücut bakımı ve estetiği, epilasyon ve masaj işlerinde çalıştırılamazlar
• Açık bir şekilde veya uzman hekim raporu ile fiziki ve psikolojik yeterliliklerinin üzerinde olan işlerde çalıştırılamazlar
• Toksik, kanserojen, nesil takip eden genler zararlı  veya doğmamış çocuğa zararlı veya herhangi bir şekilde insan sağlığını etkileyen zararlı maddelerle ilgili işlerde çalıştırılamazlar
• Eğitim, deney eksikliği güvenlik konusunda dikkat eksikliğine bağlı olarak gençlerin maruz kalabileceği kaçınılması veya fark edilmesi mümkün olmadığına inanılan iş kazası riski taşıyan işlerde çalıştırılamazlar
• Çocuklar çoğunlukla tarım sektöründe çalıştırılmaktadır
• Temel eğitimini tamamlamış ve okula gitmeyen çocukların çalışma saatleri günde 7  ve haftada 35 saatten fazla olamaz
• 15 yaşını tamamlamış çocuklar için çalışma süresi günde 8 ve haftada 40 saate kadar arttırılabilir
• Çocuk ve genç işçilerin günlük çalışma süreleri 24 saatlik zaman diliminde kesintisiz 14 saat dinlenme süresi dikkate alınarak uygulanır
• Okula devam eden çocukların eğitim dönemindeki çalışma süreleri, eğitim saatleri dışında olmak üzere günde 2 saat ve haftada 10 saat olabilir
• 2 saatten fazla 4 saatten az süren işlerde ara dinlenmesi 30 dakikadır
• 4 saatten 7,5 saate kadar olan işlerde çalışma süresinin ortasında 1 saat ara dinlenmesi verilmesi zorunludur
• İşverenin vermesi gereken eğitimlerde geçen süreler işverenin işyeri dışında gönderidiği kurslar ve toplantılarda geçen süreler ile yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından düzenlenen mesleki eğitim programlarında geçen süreler çalışma süresinden sayılır.
• Ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlar tarafından çalışan çocuk ve gençler ile ilgili olarak düzenlenen konferans, kongre, komisyon ve benzeri toplantılara temsilci olarak katılmaları nedeniyle işlerine devam edemedikleri süreler çalışma süresinden sayılır.
• Çocuk ve genç işçilerin hafta tatili izinleri kesintisiz 40 saatten az olamaz
• Çocukların hafta tatili ücreti bir şey karşılığı olmaksızın ödenir
• Çocuk ve genç işçiler ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalıştırılamaz ve ayrıca bugünlere ilişkin ücretler bir iş karşılığı olmaksızın ödenir
• Çocuk ve genç işçilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz
• Çocukların yıllık ücretli izninin kesintisiz kullandırılması esastır
• Yararına olduğu durumlarda çocuk ve genç işçinin isteği üzerine en fazla ikiye bölünerek bu izin kullandırılabilir
• Okula veya eğitime devam eden çocuk ve genç işçilere yıllık ücretli izinleri okulların tatil olduğu, kursa ve diğer eğitim programlarına devam edilmediği dönemlerde verilir
• Çocuklara karşı işlenmiş suçlardan hüküm giyen veya yüz kızartıcı suçlardan hüküm giymiş olan işveren ve işveren vekilleri çocuk ve genç işçi çalıştıramaz
• İşverenler çocuk ve genç işçinin velisi veya vasisine, çocuk ve genç işçinin çalıştırılacağı iş, karşılaşabileceği riskler ve alınan önlemler hakkında bilgi verir
• İşverenler okula devem eden çocuk ve genç işçiden çalıştırmaya başlamadan önce, öğrenci olduğuna dair belge ister. Bu belgeyi özlük dosyasında muhafaza eder.
• İşverenler, çocuk ve genç işçinin velisi veya vasisi  ile yazılı iş sözleşmesi yapmak zorundadır.

  GECE POSTALARI VS. KADINLARIN GECE POSTALARINDA ÇALIŞTIRILMALARI

• İşveren veya işveren vekilleri, posta sayısı ile her postanın işe başlama ve bitirme saatlerini ve diğer bazı bilgileri düzenleyerek işyerinde işçilerin kolayca görüp okuyabilecekleri şekilde ilan etmekle yükümlüdür
• Nitelikleri dolayısıyla sürekli çalıştıkları için durmaksızın birbiri ardına postalar halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde posta sayısı 24 saatlik süre içinde en az 3 işçi postası çalıştıracak şekilde düzenlenir
• Sağlık kuralları bakımından günde 7,5 saat ya da daha az çalışılması gereken işlerde işçi postaları sayısı, her bir postanın çalışma süresi, ilgili yönetmelikte belirtilen günlük çalışma sürelerini aşmayacak şekilde düzenlenir
• Gece dönemine denk düşen 20.00- 06.00 saatleri arasındaki işçi postalarında, 18 yaşını doldurmamış çocuk ve genç işçilerin çalıştırılması yasaktır
• Bir işçi postası ile yürütülen işlerde, ikili ya da daha çok posta sayısının artırılması ya da üç posta halinde çalışılan işyerlerinde günlük çalışma süresinin 7,5 saatin altında saptanması sonucunda, çalışma sürelerindeki azalma nedeniyle, işçilerin ücretlerinden her ne şekilde olursa olsun indirim yapılamaz
• Bazı özel haller dışında işçilerin gece postalarında 7,5 saatten çok çalıştırılmaları yasaktır. Çalışma süresinin yarısından çoğu gece dönemine rastlayan bir postanın çalışması, gece çalışması sayılır
• En fazla bir iş haftası gece çalıştırılan işçilerin, ondan sonra gelen ikinci iş haftasında gündüz çalıştırılmaları suretiyle ve postalar birbirlerinin yerini alacak şekilde düzenlenir.
• Zorunluluk olmadıkça işçilerin postaları değiştirilemez, ancak gece çalışması nedeniyle sağlığının bozulduğunu raporla belgeleyen işçiye işveren, olanakların elverdiği ölçüde gündüz postasında durumuna uygun bir iş verir
• İşin niteliği ve yürütümü, iş sağlığı ve güvenliği göz önünde tutularak, gece ve gündüz postalarında iki haftalık nöbetleşme esası da uygulanabilir.
• Posta değişiminde işçiler sürekli olarak en az 11 saat dinlendirilmeden çalıştırılamaz.
• Postalar halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde, işçilere ara dinlenmesi verilir. İşin niteliği, bir işyerinin aynı bölümündeki bütün işçilere aynı saatte ara dinlenmesi verilmesine olanak bırakmıyorsa, bu dinlenme, işçilere, gruplar halinde arka arkaya çalışma süresinin ortalarından başlayarak ilgili mevzuat esaslarına göre verilir.
• Postalar halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde, işçilere,haftanın bir gününde 24 saatten az olmamak üzere ve nöbetleşme yolu ile hafta tatili verilmesi zorunludur
• İşveren veya işveren vekilleri, postalar halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde, her postada çalışan işçilerin ad ve soyadlarını kapsayan listeler ile bu işçiler için işe başlamadan önce alınan periyodik sağlık raporlarının bir nüshasını ilgili bölge müdürlüğüne vermekle yükümlüdür.
• 18 yaşını doldurmuş kadınlar, kadın çalışandır. Kadın çalışanlar her ne şekilde olursa olsun gece postasında 7,5 saatten fazla çalıştırılamaz
• Belediye sınırları dışındaki her türlü işyeri işverenleri ile belediye sınırları içinde olmakla beraber, posta değişim saatlerinde toplu taşıma araçları ile gidip gelme zorluğu bulunan işyeri işverenleri, gece postalarında çalıştıracakları kadın çalışanların işyerine getirilip götürülmesinde, sağlayacakları uygun araçlarla ikametgahlarına en yakın merkezden, işyerine götürülüp getirmekle yükümlüdür.
• Kadın çalışanların gece postalarında çalıştırılabilmeleri için, işe başlamadan önce, gece postalarında çalıştırılmalarında sakınca olmadığına ilişkin işyerinde görevli işyeri hekiminden sağlık raporu alınmalıdır
• Kadın çalışanın kocası da işin postalar halinde yürütüldüğü aynı veya ayrı bir işyerinde çalışıyor ise kadının çalışma postası; Kadın çalışanın isteği üzerine gece çalıştırılması, kocasının çalıştığı gece postasına rastlamayacak şekilde düzenlenir.
• Kadın çalışanlar, gebe olduklarının doktor raporuyla tespitinden itibaren doğuma kadar gece postalarında çalıştırılamaz
• Emziren kadın çalışanlar doğum tarihinden başlamak üzere kendi mevzuatlarındaki hükümler saklı kalmak kaydıyla 1 yıl süre ile gece postalarında çalıştırılamazlar
• Anne veya çocuğun sağlığı açısından gerekli olduğunun işyerinde görevli işyeri hekiminden alınan raporla belgelenmesi halinde emziren kadınların gece postalarında çalışma yasağı 6 ay kadar uzatılabilir.
• Gece postalarında çalışma yasağı boyunca kadının çalışma süreleri, gebe veya emrine kadınların çalıştırılma şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına dair yönetmelik hükümleri saklı kalmak üzere gündüz postalarına rastlayacak şekilde düzenlenir
• Gece postalarında kadın çalışan çalıştırmak isteyen işverenler, gece çalıştırılacak kadın çalışanların isim listelerini iş müfettişlerince yapılan denetimlerde göstermek üzere işyerinde saklar
• Kadınların gece postalarında çalıştırılmaları konusunda öncelikle çalışanın tabi olduğu ilgili mevzuat hükümleri dikkate alınır
• 6331 sayılı kanun kapsamında olup, kendi özel mevzuatlarında hüküm bulunmaması halinde çalışan kadınların gece postalarında çalışmaları konusunda Kadın Çalışanların Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelik uygulanır.
• 6331 sayılı kanunun 38. Maddesinde yer alan geçiş sürelerine uygun olarak işyeri hekimi görevlendirme yükümlülüğü bulunmayan işyerlerinde alınması gerekli sağlık raporları geçiş süresince Kamu Sağlık Hizmet sunucularından alınabilir.

YETİŞKİN EĞİTİMİ ÖZELLİKLERİ;

<

p style=”text-align: justify;”>Tecrübe ve yaşanmışlık, kazanılmış davranış kalıbı, sosyal kimlik, beklenti, gönüllülük, kaygı ve endişe
Sistematik Eğitim Süreci:

1. Eğitim İhtiyaçlarının Belirlenmesi

• Yeni bir uygulama, malzeme, araç veya hizmet söz konusu olduğunda
• Yeni personel, terfi etmiş personel, çapraz eğitim söz konusu olduğunda
• Standartlarda, moral ve verimlilikte bir düşüş olduğunda
• Kayıplar, kazalar, masraflar ve şikayetlerde artış olduğunda

2. Eğitim Planı- Hazırlık. Kendimize şu soruları sorup cevaplamalıyız;

• Kime anlatacağım?
• Ne anlatacağım?
• Niçin anlatacağım?
• Nasıl anlatacağım?
• Hangi metodla anlatacağım?
• Ne zaman anlatacağım?
• Nerede anlatacağım?

3. Sunuş;

• Örnek görünüm
• Zamanında hazır olma
• Gerekli tüm malzemelerin kontrol edilip hazır ve en iyi durumda olması

4. Değerlendirme ve Rehberlik ile Takip; Eğitimden sonra;

• Onlara yakın olun ve soru sormalarını teşvik edin
• Gözlemlerin, hataları varsa düzeltin
• Eğitilenin performansında farkedilir bir değişme var mı?
• Kendi kendine öğrettiğiniz görevi yapabiliyor mu?
• Sorularınızı doğru yanıtlıyor mu?
• Verdiğiniz bir testte başarılı oldu mu?
• Daha hızlı, daha iyi ve daha az çaba ile öğrettiğiniz görevi yapabiliyor mu?
• İşini daha severek yapıyor mu?
• Hatalar azaldı mı?

İLETİŞİMİN ÖZELLİKLERİ:

• Göz teması
• Açık ifadeler
• Yumuşak olmak
• Eğilerek anlatım
• Tebessüm
• Övgü
• Sıcaklık

PÜF NOKTALARI;

• Güler yüzle karşılayın
• İçten ve samimi bir ilgiyle dinleyin
• Kendinizi karşınızdakinin yerine koyun
• Karşınızdaki insanı konuşması, gülümsemesi, belirli ifadeleri tekrarlaması için cesaretlendirin
• Onu dinlediğinizi ve izlediğinizi belli edin.
• ÖĞRENME bir değişim sürecidir. Değişim ihtiyacını kabullenme, bunu karşılamak için çalışma gerekir.

ÖĞRENME SÜRECİ:

• Değişim ihtiyacının farkına varmak/ kabullenmek
• Değişime nasıl ulaşmanın kararını vermek
• Öğren- okuyarak, dinleyerek, gözlemleyerek, uygulayarak
• Öğrendiğimizi ölçüp biçmek- başarıya ulaşıldı mı?
• Değişimi tamamlamak/ gerçekleştirmek

Öğrenmeyi OLUMLU etkileyen Faktörler: Katılım, Konu üstünde fikir yürütme, Eğitim süresince ne derece başarılı olduğunu bilmesi, Yapabileceği kadar öğretilmesi

Öğrendiklerini: Nasıl, Niçin, nerede kullanacağını bilmesi, Eğitim sonunda ihtiyaçlarına  cevap verilmiş olması

Öğrenmeyi OLUMSUZ etkileyen faktörler: Çok fazla gürültü, Aşırı sıcak/ soğuk, Odanın Durumu,  Zamanlama, lisan, Korku, Kötü hazırlık veya hiç hazırlanmamak, Eğitimcinin kişiliği

Eğitim verildikten 6 gün sonra;

• Söyledikleriniz ve yaptıklarınız %90
• Söyledikleriniz %70
• Duyduklarınız ve gördükleriniz %50
• Gördükleriniz %30
• Duyduklarınız %20
• Okuduklarınız %10 oranında hatırlanıyor.

ETKİLİ KONUŞMA ve ANLATMA için

• Konuları seçerken anlatacağımız grubun bilgi ve beceri düzeyine uygun olmasına dikkat etmeliyiz
• Anlaşılması zor kısımları basit örnekler vererek anlaşılır hale getirmeliyiz
• Örneklerin konuya uygun olmasına dikkat etmeliyiz
• Yeni anlattıklarımızı, dinleyicilerin eski bilgileriyle ilişkilendirmeliyiz
• Önemli ve vurgulamak istediğimiz noktaları tekrar etmeliyiz
• Bir konudan başka bir konuya geçerken bitirdiğimiz konunun kısa bir özetini vermeliyiz
• Bir şeyi açıklarken genel kabul görmüş terim ve şekilleri kullanmalıyız
• Ancak bir konu anlaşıldıktan sonra diğer konuya geçmeliyiz.

LİSAN;

• Herkesin anlayabileceği bir anlatım
• Gösterişli kelimeler, anlaşılmayacak terimlerden kaçınmak
• Zorunlu yabancı kelime kullanıldığında anlamını açıklamak
• Kısa cümleler ve basit kelimeler ile anlatmak

SES;

• Monoton bir ses tonundan kaçınmak
• Ses tonunu ayarlamak
• Önemle vurgulamak istediğimiz yerlerde sesimizi yükseltmek veya alçaltmak.

ÇALIŞANLARIN EĞİTİMİ

İşveren, çalışanlarına belirli konuları içerecek şekilde iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin verilmesini sağlar.

İşveren, çalışan fiilen çalışmaya başlamadan önce, çalışanın yapacağı iş ve işyerine özgü riskler ile korunma tedbirlerini içeren konularda öncelikli olarak eğitilmesini sağlar.

Çalışma yeri veya iş değişikliği, iş ekipmanının değişmesi, yeni teknoloji uygulanması gibi durumlar nedeniyle ortaya çıkacak risklerle ilgili eğitimler ayrıca verilir.

Verilecek eğitimler, değişen ve ortaya çıkan yeni riskler de dikkate alınarak aşağıda belirtilen düzenli aralıklarla tekrarlanır;

• Çok tehlikeli işlerde yılda en az  1 defa
• Tehlikeli işlerde iki yılda en az 1 defa
• Az tehlikeli işlerde üç yılda en az bir defa olarak tekrarlanır.

Eğitim süreleri; Çalışanların işe girişlerinde ve işin devamı süresince belirlenen peryotlar içinde;

• Az Tehlikeli işyerleri için en az 8 saat
• Tehlikeli işyerleri için en az 12 saat
• Çok tehlikeli işyerleri için en az 16 saat
• İş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışana işe dönüşünde çalışmaya başlamadan önce , kazanın veya meslek hastalığının sebepleri, korunma yolları ve güvenli çalışma yöntemleri ile ilgili ilave eğitim verilir
• Herhangi bir sebeple altı aydan fazla süreyle işten uzak kalanlara, tekrar işe başlatılmadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.

Sağlık Konuları:

• Meslek hastalıklarının sebepleri
• İlkyardım
• Hastalıktan korunma prensipleri ve korunma tekniklerinin uygulanması
• Biyolojik ve Psikososyal risk etmenleri

Genel Konular:

• Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler
• Çalışanların yasal hak ve sorumlulukları
• İşyeri temizliği ve düzeni
• İş kazası ve meslek hastalığından doğan hukuki sonuçlar

Teknik Konular;

• Kimyasal, fiziksel ve ergonomik risk etmenleri
• Elle kaldırma ve taşıma
• Parlama, patlama, yangın ve yangından korunma
• İş ekipmanlarının güvenli kullanımı
• Ekranlı araçlarla çalışma
• Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri
• İş kazalarının sebepleri ve korunma prensipleri ile tekniklerinin uygulanması
• Güvenlik ve sağlık işaretleri
• Kişisel koruyucu donanım kullanımı
• İş sağlığı ve güvenliği genel kuralları ve güvenlik kültürü
• Tahliye ve Kurtarma

İşyerinde 15 yaşını bitirmiş ancak 18 yaşını doldurmamış genç çalışanlar, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren grupların özellikleri dikkate alınarak gerekli eğitimler verilir.

Destek elemanlarına ve çalışan temsilcilerine, görevlendirilecekleri konularla ilgili de eğitim verilir.

Eğitimler;

İşyerinde görevli iş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimleri tarafından

İşçi,işveren ve kamu görevlileri kuruluşları veya bu kuruluşlarca kurulan eğitim vakıfları ve ortaklaşa oluşturdukları eğitim merkezleri, üniversiteler, kamu kurumlarının eğitim birimleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile Bakanlıkça yetkilendirilmiş eğitim kurumları ve OSGB tarafından, eğiticilerin eğitim programında yer alan konulara göre uzmanlık alanları dikkate alınarak belirlenmesi kaydıyla verilir.

HER ŞEY 1 (BİR) DEN BAŞLADI     -I-    ( sayılar üzerine bir paylaşım)

• İş kazaları iş saatlerinin en fazla  1. SAATİNDE olmaktadır
• Türkiye de ilk iş kanunu  1936 yılında çıkarılmış ve  1937 yılında yürürlüğe girmiştir.
• 1989 da Avrupa Konsey Direktifi ( 89/391/EC) tüm işverenlere risk değerlendirme zorunluluğu getirtilmiştir.
• En küçük çalışma yaşı  15
• Uluslararası Çalışma Örgütünün   (ILO) 1919
• Filadelfiya Bildirgesi   1944
• Çalışma yaşamında temel ilke ve haklar bildirgesi  ???
• Kazaların %88 i tehlikeli davranışlardan, %10 u Tehlikeli durumlardan %2 si kaçınılmaz durumlardan kaynaklanmaktadır
• Meslek hastalığı ölüm nedenlerinde ölümlerin tahminen %32 si Mesleki kanserlerden, %23 ü kardiyovasküler sistem hastalıklarından olmaktadır
•  Dilaver paşa Nizamnamesi   1865
• Ereğli Havza-i Fahriyesi Maden Amelesinin hukukuna Müteallik Kanun  10 Eylül 1921 tarihinde çıkmıştır
• İş sağlığı ve Güvenliğini en dolaysız biçimde güvence altına alan Anayasa Maddesi  60
• Sürekli iş göremezlik terimiyle, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az %10 azalmış olduğu ifade edilmektedir.
• Genç işçi, 15 yaşını tamamlamış,  18 yaşını tamamlamamış kişidir
• İş kanununa göre bir işçinin iş güvencesi kapsamında olabilmesi için  en az 6 ay çalışmış olması gereklidir
• İş kanuna göre denkleştirme süresi top iş sözleşmeleri ile en çok 4 aya kadar artırılabilir
• İş güvencesi kapsamında olan bir işçinin iş akdinin feshi sonrası açtığı işe iade davasında mahkemece feshin geçersizliğine karar verildiğinde işçi, kesinleşen mahkeme kararının tebliğinden itibaren en geç  10 iş günü içinde işe başlamak için işverene başvurmak zorundadır
• İş kanununa göre gece çalışması 20.00 – 06.00 saatleri arasında olabilir ve toplam 7,5 saatten fazla olamaz
• İşverenler, işyerlerinde meydana gelen iş kazasını ve tespit edilen meslek hastalığını 3 iç günü içinde ilgili Bölge Müdürlüğüne bildirmek zorundadır.
• Yıllık izinler 1 yıl çalışan hak eder, 5 yıl çalışanlar 14 gün, beş yıldan fazla 15 yıldan az olanlar 20 gün, 15 yıldan (dahil) fazla çalışanlar 26 günden az olmayacak şekilde izin hakkına sahiptirler
• Deneme süresi en çok 2 ay olabilir, Ancak toplu sözleşmelerle 4 aya kadar uzatılabilir.
• EĞİTİM SÜRELERİ ,Çok tehlikeli, Tehlikeli, Az Tehlikeli sıralamasına göre 1, 2, 3  YIL
• Periyodik Muayeneler; Çok tehlikeli, Tehlikeli , Az Tehlikeli sıralamasına göre  1,3, 5 Yıl
• Risk Değerlendirmesi ve Acil Durum Planı: Çok Tehlikeli, Tehlikeli ve Az tehlikeli sıralamasına göre  2, 4, 6 Yıl
• GEÇİCİ İŞ İLİŞKİSİ en fazla 6 ayı geçmemek üzere yazılı olarak yapılır ve gerektiğinde en fazla 2  defa yenilenebilir
• Nitelikleri bakımına göre 30 iş günü süren işlere süreksiz iş, bundan fazla devam edenlere sürekli iş denir.

Her şey  1 (Bir) den başladı –II-  (sayılarla bir paylaşım)

• Süresi 1 yıl ve daha fazla olan iş sözleşmelerinin yazılı şekilde yapılması zorunludur
• İşyeri veya işyerinin bir bölümü hukuki bir işleme dayalı olarak başka birine devredildiğinde, devirden önce doğmuş olan ve devir tarihinde ödenmesi gereken borçlardan, devreden işverenin sorumluluğu, devir tarihinden itibaren 2 yıldır
• ARA DİNLENMESİ, Dört saat veya daha kısa süreli işlerde  15 dakika, Dört saatten fazla ve yedibuçuk saate kadar süreli işlerde 30 dakika, Yedibuçuk saatten fazla süreli işlerde  1 saat ara verilir.
• İş sözleşmesi fesh edilen işçi, fesih bildiriminin tebliği tarihinden itibaren 1 ay içinde iş mahkemesine dava açabilir
• Haftalık çalışma süresi  normalde 45 saattir.  Günlük normal çalışma süresi hiçbir şekilde 11 saati aşamaz.
• Fazla çalışma, 45 saati aşan çalışmalardır. Bu şekilde çalışmalarda  her bir fazla çalışma ücreti saat bazlı %50 zamlı olarak hesaplanır
• Haftalık çalışma süresi sözleşmelerle 45 saatin altında belirlenmiş durumlarda , bu süreyi aşan ve 45 saate kadar olan çalışmalar FAZLA SÜRELERDE ÇALIŞMA adını alır ve bu durumda ücret %25 zamlı ödenir.
• Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda 270 saatten fazla olamaz
• Yedi günlük zaman dilimi içerisinde çalışana kesintisiz 24 saat dinlenme verilir.  Hafta tatilinde çalışan işçiye hafta tatili ücreti bir günlük ücreti yüzde %150 arttırılarak ödenir
• Kıdem tazminatı hak eden çalışana, iş akdinin sona ermesi ile işveren işçiye en son ücretinin 30 günlük brüt tutarında  kıdem tazminatı öder.
• Özel sektörde 50 ve daha fazla işçi çalıştıran yerlerde %3 , kamu sektöründe %4 özürlü , Kamuda %2 eski hükümlü çalıştırmak zorundadır.
• İŞ kazasında geçici iş göremezlik verilmesi için sigortalılık süresinin en az 1 gün olması gerekir
• Bir işyerinin tesis ve tertiplerinde, çalışma yöntem ve şekillerinde, makine ve cihazlarında işçilerin yaşamı için tehlikeli olan bir husus tespit edilirse, bu tehlike giderilinceye kadar işyerlerini iş sağlığı ve güvenliği bakımından denetlemeye yetkili  3  iş müfettişinden oluşan heyet iş sağlığı ve güvenliği bakımından denetlemeye yetkili iş müfettişinin tespiti üzerine gerekli incelemeleri yaparak, tespit tarihinden itibaren 2 gün içerisinde işin durdurulmasına karar verebilir. Bu maddeye göre verilecek durdurma kararına karşı işverenin yerel iş mahkemesinde 6 iş günü içinde itiraz etme yetkisi vardır. Mahkeme itirazı öncelikle görüşür ve 6 iş günü içinde karara bağlar. Kararlar Kesindir.
• Umumi hıfzıssıhha Kanunu 180 maddedir ve 1930 da  çıkmıştır.
• İşverenin ücret alacaklarına yönelik ödeme sorumluluğu 5 yıl, kıdem tazminatı ve iş kazasının sorumluluğunun zaman aşımı 10 yıldır.
• İSGB lerde 12 metrekareden az olmamak üzere , en az bir muayene  ve ilkyardım odası, sanayiden sayılanlarda 8 metrekareden az olmamak üzere İSG uzmanı odası bulunmalıdır.
• OSGB lerde en az 10 metrekare muayene odası, 15 metrekarelik ilk yardım odası, 10 metrekarelik İSG uzmanı, 12 metrekare bekleme yeri olmalı.
• Çok tehlikeli sınıfta her 250 çalışan için Tam zamanlı İG uzmanı, Tehlikeli sınıfta 500 çalışan için, Az tehlikeli sınıfta 1000 çalışan için İG uzmanı bulundurulmalı
• Çok tehlikeli sınıfta her 750 çalışan için Tam zamanlı İşyeri hekimi, Tehlikeli sınıfta her 1000 çalışan için Tam zamanlı işyeri hekimi, Az tehlikeli sınıfta her 2000 çalışan için bir işyeri hekimi bulundurulmalı.
• 10 dan az çalışanı olan  ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde çalışan başına yılda en az 25 dakika, Diğer işyerlerinde Az tehlikeli, Tehlikeli ve Çok tehlikeli sıralamasına göre 5- 10- 15dakika / ay  kişi başı süre ayrılmalıdır.
• Bir işçinin iş güvencesi kapsamında olabilmesi için kıdeminin en az 6 ay olması gerekir.
• Herhangi bir sebeple 6 aydan fazla süreyle işten uzak kalanlara, tekrar işe başlatılmadan önce bilgi yenileme eğitimi verilir.
• İşin durdurulması kararı 24 saat içinde mülki idare amiri tarafında yerine getirilir
• Çalışma ve İş kurumu İl Müdürlüğünce verilen idari  para cezaları tebliğinden itibaren  30 iş günü içinde ödenir.
• Borçlar Kanunu 417. Maddesi işverene İşçinin kişiliğinin korunması görevini vermiştir.
• İdari para cezalarına soruşturma zaman aşımı 10 yıldır
• İdari para cezasına itiraz süresi tebliğ tarihinden itibaren 15 gündür
• Ceza Hukukuna göre iş kazasına uğrayan mağdurun  10 günden fazla istirahatini gerektirecek sağlık raporu varsa kamu davası açılır.
• İLO nun 161 sayılı sözleşmesi, İş Sağlığı  Hizmetlerine İlişkin Sözleşme dir.
• İşten ayrıldıktan sonra en az 15 yıl süreyle çalışanların kişisel sağlık dosyaları saklanır
• İSG kurulu  şarta bağlı olmak üzere 7 kişiden oluşmaktadır. İşletmede sivil savunma uzmanı yoksa veya bu görev üyelerden birine verilmişse kurul 5 kişiden de oluşabilir.
• Çalışan temsilcisi seçimleri 48 saat önceden imza karşılığı çalışanlara duyurulmalıdır.
• Kanserojen ve Mutajen Maddelerle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre işyerlerinde risk değerlendirmesinin yenilenmesi en az 5 yılda bir yapılmalıdır.
• Tanecik büyüklüğü 300 mikronun altında olan katı taneciklere Toz denir
• Pnömokonyoz gibi solunum sistemi hastalıklarına sebep olabilen tozların büyüklükleri 0,5- 5 mikron arasındadır.
• Hijyen eğitimlerinin süresi 8 saatten az olamaz.

• İşitme eşiği 0 dB, Ağrı eşiği 140 dB dir
• Her 3 dB lik artış sesin gücünü ikiye katlar.
• Genç ve sağlıklı bir insanın kulağı, 20- 20.000 Hz. Arasındaki seslere duyarlıdır

• Dr. Abdullah İnan
• iş güvenliği
• iş sağılığı
• iş sağlığı ve güvenliği
• İSG
• isg sınavına hazırlık
• mayıs 2019
• meslek hastalığı
• meslek hastalıkları
• risk grupları